|
|
2201.
|
Տօնացոյց.
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպ. Աբգար Դպիր Թոխաթեցու,
1568
. [130] էջ;
, Գրքի նկարագրությունը կատարված է ոչ թե սկզբնաղբյուրից, այլ ըստ մատենագիտական աղբյուրների: | Վիեննայի Մխիթարյան մատենադարանում կա մեկ օրինակ, որի նկարագրությունը տպագրվել է «Հանդէս ամսօրյա»-ում (1890թ. էջ 161-162)։ Օրինակը պակասավոր է, որի հետևանքով պարզ չէ էջերի ստույգ քանակը։ «Հանդէս ամսօրյա»ի մեջ տրված նկարագրությունը հետևյալն է.
«Մատյանս վեշտասնածալ է (թերթն 16 թուղթ), էջք 8 սանդ, երկայն ու 51/2 լայն. (8X5,5 սմ) յուրաքանչյուր էջը 10 տող։ Մինչև Զ կը նշանակվի թերթերու թիվն տառերով, այնուհետև զանց կառնվի։ Միայն առաջին թերթին մեջ նույն գրով կարմրագույն դրոշմյալ բազմաթիվ տողեր ունի. հաջորդ թերթերու մեջ կարմիր գունո հետք չկա։ Ամբողջ մատյանը միևնույն գրով դրոշմված է. սակայն Զատկեն ետքը՝ որ ունի փոքրիկ վերնազարդ մը և թռչնագիր, կը տեսնվին տեղ տեղ թռչնագրեր։ Մեր օրինակին սկիզբեն՝ առաջին թղթեն ետեվ (որ կայ) կը պակսի ութը թուղթ, իսկ վերջեն՝ 8գ թերթին վերջերեն սկսելով՝ կը պակսի 2-3 թերթ... Առաջին թերթին առաջին իջին վրա կա միայն երկաթագիր Ա մը, առաջին թերթը ցուցնելու համար։ Երկրորդ էջն է՝ «Ով հանդիպի այսմ գրք/իս տայ ողորմիս տայ գրչ/իս, որ դ. աւրի/նակ դրի եւ դ. վարպետի/առջեւն գրեցի. հին աւր/ինակն. զարութե[ան] եւ զապ/աշխարութե[ան]։ հարցներ/ն չէր գրած եւ մեք գրեցա/ք. գրած էր ի բազում տե/ղիք թէ կամիս զայս ասա/»։
Յաջորդ երեսները կը պակսին։ Իսկ բուն գործին մեջ տպագրիչն քանի մը տեղ ինքնին կը խոսի, այսպես, «զոր կա ի ցուցակի» (ա թերթ), որմե կերևա, թե մատյանն սկիզբը կամ վերջը ցուցակ մունի։ Դարձյալ «խրատքն գրեալ է ի միուս կողմն» (բ. թերթ), «բայց ոմանք ի ժամատուն ասեն եւ մեք զայն եմք տեսեալ» (ե. թերթ), «զմեղապարտ յիշեցէք» (ե. թերթ), «Ով տաւնասէրք գիտենաք որ ոմանք գ աւր տաւնեն զհոգեգալուստն....»: | Մաղաքյա Ճեվեհիրճյանը այս «Տօնացոյց»-ի մասին գրում է.«ՌԺԷ [=1568] ի Կոստանդնուպօլիս նոր ստամփայ գիր սանմանեցին, ի հայրապէտութեան տեառն Միքայէլին Էջմիածնի և ի պատրիարքութեան Կոստանդնուպոլսոյ տէր Յակոբին. ընդ հովանեաւ Սուրբ Նիկողայոս եկեղեցւոյն, ձեռամբ Խոր վիրապի Առաքել աբեղային, արհեստագործութեամբ Աբգար դպրին և իր թագազարմ Անտոնինոս Սուլթանշահ սարկաւագին, որոյ գրովքն տպեալ տօնացոյցս յառաջ բերին»։ | ՀԳ լուս.։ ՎՄՄ թերի։ ԶՄՄ։ | ՂԱ «Բ», 1865, 220։ ՂԱ 535□536։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 5։ Գալ. «ՀԱ», 1890, 161-162։ Զ Պատմ. 51-53, 55։ ՏՊ «Բյուր», 1900, N 1, էջ 3-5, ՏՊ «Բ», 1903, N 67, էջ 206։ ԳԼ 69, 74։ Կ 19-20։ ԱԼ 38։
8 սմ.
Date:
1568
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2202.
|
Տօմար Գրիգորեան /
Publication:
Հռոմ :
տպ. Դոմինիցի Բազաեի,
1584
. 111 չհ զարդափակ էջ :
, ՏԻՏՂԹ.՝ ՏՕՄԱՐ ԳՐԻԳՈՐԻԵԱՆՆ/ՅԱՒԻՏԵՆԱԿԱՆ/ ՈՐ ԵՂԵՒ ԻՇԽԱՆՈՒԹԵԱՄԲ /ՀԸԶՕՐ ՍՐԲՈՅ ՓԱՓՈՅՆ/ ԵՒ ԱՅԼ ԹԱԳԱՒ/ՈՐԱՑՆ/ կազմեցաւ ի մեծըն հռովմըն ի քաղաքն սրբոց /առաքելոցն Ի թ[ի]վ. ռշձդ։ ROMAE,/EX Typographia Dominisi Basae./ MDLXXXIIII./: | 111 չհ զարդափակ էջ: Տիտղթ. դարձերես և 75-րդ էջը դատարկ։ Հայերեն բոլորագրերով նշված են միայն մամուլները, վերջին մամուլն է ԺԴ։ Շարվ. չափը՝ 17X11սմ: Տիտղթ. զարդափակ, հրատարակության վայրի նշումից առաջ զարդանկար (Վատիկանի վեհանշանը)։ Բնագիրը և տիտղթ.-ը՝ երկգույն՝ կարմիր և սև տառերով։ 1 փորագիր պատկեր ԺԴ մամուլի 7-րդ էջին, գլխազարդեր և զարդագրեր: Տպագրությունը 12 կետաչափի գրանժոնյան բոլորագրերով, օգտագործված են նաև գլխագրեր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ՝ Թարքմանեցաւ տօմարս և տօնացուցըս ի լատին լէզուէ ի հայի և տըպագրեցաւ ի նոյն քաղաքն ի մեծըն հըռովմ առոտս գլխաւոր առաքելոց սրբոցնն Պետրոսի և Պօղոսի. հրամանաւ ս[ուր]բ Փափին. գժ. Գրիգորի: Եւ ի հովւապետութե[ան] հայոցն ի հռովմ կարտինար Սանթա սեւերինին ի վերակացող տնտեսութե[ան] պարոն Սուլթանշա թուխաթցոյն զոր ֆռանկն Մարգանտոն կոչէ փեռնատւութ[եամ]բ տ[է]ր յովանէս տէրզընցոյս և թելադրութ[եամ]բ որդո իմո խաչատուրին ի վայելումն ա[մենայն] հայկազան ուսումնասիրաց: Այլևեղև տպագրութի[ւն] սորա ի թ[ի]վ Ք[րիստոս]ի ռշձդ. զոր Հըռովմէացիք վարին և հայոց մեծաց. ռլդ. և սարկաւագին. շ. առ աջի շրջանին և Յունացն որեն հոռոմք. ռյ. ձդ. և էփրաեցւոցն ւյ. ժգ. և Ասորոցն. ռճժ.: Յամսոյն Հռովմէացւոց Հոկտեմաեր. իէ Հայոց մեծաց Հրոտից. ժդ սարկաւագին Սահմի. ժզ. Յունաց հոկտեմբեր. ժզ. Էփրաեցվոց մէհրշուան. ը. Ասորոց Թ-շրին կտիմ ժզ Իյօրն շբ ի. իգ. ժամն և յասմաւուրսէ արեգակն ի կարիճն. ը. տարաճան և ի գիր այիփ և բէնիցն իյոն և զայլն իմաստնոցն յայտնիէ Եւ յետ այսմ բանիցս զերեսս արկանեմ ոտից ձերոց և մաղթելով հայցեմ զի զվերոգրեալքն յա[մենայն] յաղաւթս ձեր յիշման արժանի առնէք և զիս զանարժանս և զփոխեալսիմ առ ք[րիստո]ս կցորդ առնեք յիշեցելոցն և յիշողացթ և յիշեցելոցն տ[է]ր ա[ստուա]ծ շընորհեսցէ զիւր արքայութի[ւն] Ամէն: | ՈՒՆԻ ՀԻՇԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ: | Մ 30, 29 պակասում է Ա մամուլի առաջին թերթը և վերջից 42 էջ: ԱԳԹ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ԵՍՀՄ։ ԲԹ։ ՕԲԳ։ ԼՎևԱԹ։ ՄՔԳ։ ՄԱԳԳ։ ՓՄԳ։ ԶՄՄ։ ՊՖ։ | Զ Մատ. 679-680, Պատմ. 56-58։ Լ հտ. 1, 104: Թ 41-42: ԳԼ 13, ԱԼ. 48: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
20 սմ.
Date:
1584
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2203.
|
Դաւանութիւն ուղղափառութեան /
Publication:
Հռոմ :
տպ. Դոմինիցի Բազաեի,
1584
. 6 էջ.
, ՏԻՏՂԹ.՝ ԴԱՒԱՆՈՒԹԻՒՆ ՈՒՂՂԱՓԱՌ/ՈՒԹԵԱՆ ՀՌՈՄԷԱԿ/ԱՆ Ս[ՈՒՐ]Բ ԵԿԵՂԵՑ/ՒՈՅՆԷ։ /Կազմեցաւ ի մեծն հռովմ ի /քաղաքն ս[ուր]բ առաքելոցն. /ի թ[ի]վ ռշ. ձդ։/
ROMAE, EX Typographia Dominci basae. /MDLXXXIIII./:
| Մանրաժապավենի վրա չեն երևում էջահամարները։ Ամբողջը 6 էջ է: 2-րդ էջում մամուլանիշ (կամ էջահամար)՝ գլխագիր Ա։ Տիտղոսաթերթին՝ զարդ: 1 գլխազարդ: Բնագիրը՝ բոլորագրով, օգտագործված են նաև զարդագրեր և գլխագրեր:
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ՝ Թարքմանեցաւ դաւանութի[ւն]ս ի լատին լեզուէ ի հայի. և ի տիպ արկաւ ի նոյն քաղաքն ի մեծն հռովմ առ ոտս գլխաւոր առաքելոցն սրբոյն Պէտրոսի և Պողոսի ձեռամբ հայոց վ[ե]ր[ա]կացուին սուլթանշա թուխաթցո զոր ֆռանկքն մարգանտոն կոչէ. թելադրութ[եամ]բ տ[է]ր յովաննէս տէրզընցու Ի թ[ի]վ ծնընդեան Ք[րիստոս]ի ռշ. ձդ. զոր հռոմաեցիք վարին. և հայոց մէծաց ռլդ: Հրամանաւ ս[ուր]բ փափին գժ. գրիգորի զոր ի բազում վարդապէտաց հաստատեալ և քննեալ և աններհակ գտեալ ի դէմ ուղափառու[թ]ե[ան]ն. և ի ս[ուր]բ ժողովն Տրընթո վերըստին հաստատեալ և կընքեալ եղև: Եւ զօրինակն ի տիպ արկեալ տարածեցին ը[ն]դ ամ[ենայն] արևմուտս: Արդ թէ ոք ընթեռնելով զդաւանութի[ւն]ս կամ օրինակելով ժպրհեսցի այլայլել կարծեսցէ նա թէ նըւազեալ է ի նմանէ ողորմութի[ւն ա[ստուծո]յ. Եւ յետ ամին յիշման արժանի ար[ա]րէք զվերոգրեալս և զաշխատղքն. և Ա[ստուա]ծ յիշողացդ ողորմեսցի յիւր միուս անգամ գալուստն: Ամէն: | ՄՔԳ։ ՓՄԳ։ ՀԳ լուս.։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է գրքի մանրաժապավենից, որը Հանր. գրադարանին է ուղարկել Յ. Ասֆալգը:
Date:
1584
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
2204.
|
Սաղմոսարան /
Publication:
Վենետիկ :
տպ. Ջուան Ալբերտիի,
1587
. 355(՞) էջ :
, ՏԻՏՂԹ.՝ ՆԿԱՐԱԳՐՎԱԾ ՕՐԻՆԱԿԸ ՏԻՏՂՈՍԱԹԵՐԹ ՉՈՒՆԻ: | 355(՞) էջ, էջերի քանակը ստույգ չէ. Մաշտոցյան մատենադարանի օրինակը, որից կատարված է նկարագրությունը, պակասավոր է։ Գիրքը ընդհանուր էջակալություն չունի, համարակալված են մամուլները՝ հայկական բոլորագրերով և լատիներեն տառերով, յուրաքանչյուր մամուլ ունի առանձին էջակալություն։ Ութածալ։ Շարվ. չափը՝ 7,8X5,4 սմ։ 1 փորագիր պատկեր, որի վերևում՝ «Տէր Յովանէս Տէրզնցին և որդին Խաչատուրն, ծառայք աստուծոյ և յիշողացս, ռլզ»։Գլխազարդեր և լուսանցանիշեր։ Տպագրությունը 10 կետաչափի բոլորագրով։ Տիպը երկգույն՝ սև և կարմիր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ՝ «Փառք ամենասուրբ երրորդութեան հոր և աւարեցաւ տպագիրս փեռամբ տէր Յովանէս Տէրզնցոյս և որդո իմո խաչատուրին. ի թվին ռլզ, ի մայրաքաղաքն Վէնէտիկ, ընդհովանեաւ Մարկոս աւետարանչին, իչ թագաւորութեան Պասքուալ չիթօնիս. ի պատրիարգութեան Չւան [Ջուան] Թրւիզանոյն, ի բանատուն ջուան ալբէրթին. ձեռնատւութեամբ խոճա շահւօլուն և հոգևոր որդոյն իմո ստէփանոսին և այլ ջողեցոյց. զոր տէր աստուած տացէ ըստ սրտից իրոց: Այլ զԿարապետ Բաղէշէցին յիշէցէք ի քրիստոս որ բազում օգնութիւն հասոյց մեզ: Այլ և զերեսս արկանեմ ոտից ձերոց մոխրամածեալ և արտասւալից հառաչմամբ հայցեմք և մաղթեմք ի ջէնջ, զի մի ողորմայիւ արժանի առնէք զկենակիցն իմ զինախփաշէն և զմայրն իմ զմարիամն և զհայրն իմ զխանէսն զփոխեալքն առ աստուած. և յիշողացն և յիշեցէցէ լոցս աստուած ողորմեսցի յիւր միուս անգամ գալուստ. ամէն»: | Հիշատակարանից հետո՝ Տաղ: | Ունի Հիշագրություններ: | Մ 1318, պակասավոր օրինակ, սկսվում է Բ մամուլի ը էջով և ընդհատվում է ԻԲ մամուլի f էջում, պակասում են նաև Բ մամուլի p, q, Թ մամուլի ո, o, ԺԶ մամուլի q, h, i, k, ԺԸ մամուլի p q, ԻԲ մամուլի c, d էջերը։ | ԲԹ։ ՍՂՄ։ ԿԿՄ։ ՕԲԳ։ ՀԳ 4 էջ լուս.։ | Զ մատ. 596-597, Պատմ. 6062, Լ հտ. 1, 108: Թ 42: Շ «Տ», 1963, N 2, 79-82: ԳՄ 1965, 53-57: | Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1587
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
2205.
|
ՍԱՂՄՈՍԱՐԱՆ /
Publication:
Լվով :
տպ. Հովհաննես Քարմատանենցի,
1616
. 480 չհ գծափակ էջ :
, ՏԻՏՂԹ.՝ ՍԱՂՄՈՍ/Ի ԴԱՒԻԹ /ՏՊԱԳՐԵՑԱՒ/ Սաղմոսարանս ի կազմա/րանն Քարմատանեէնց/ Տ[է]ր յովհանէսին. թվին/ մարդեղութենէն Տ[եառ]ն. /ՌԿՃԺԶ և հայոց մեծաց /ռկեին. դեկտեմբեր ամ/սու ժեին/: | 480 չհամարակալված, գծափակ էջ։ Տիտղոսաթերթը զարդափակ խորանի մեջ: 1 փորագիր պատկեր չհ 14-րդ էջում, որը ներկայացնում է Դավթին և Աստծո սուսերավոր հրեշտակին։ Էջախորագրերով և լուսանցանիշերով։ Գլխազարդեր և զարդագրեր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ` Ամենակարող զօրութեամբն Աստուծոյ կազմեցաւ նոր տպագիրս երկիրն Իլախաց ի քաղաքս Լէվ կոչեցեալ ընդ հովանեաւ Ննջման Սուրբ Աստուածածնին, ձեռամբ յոգնամեղ Քարմատանենց Յովանէս իրիցու՝ զոր հոգս առեալ մեծաւ աշխատութեամբ եւ բազում ծախիւք տարի մի բոլոր արուեստաւորաց հետ դատեցայ, մինչև գիրն ի գլուխ հանի, և նոր կազմարան սահմանեցի. և վասն փորձի նախ զերգսն Դաւթի մարգարէին տպագրեցի ի օգուտ և ի շահ աստուածասէր աղօթողաց մերասեռ ազանց. զոր եթե հաճելի լիցի կամաց ձերոց՝ Տեառն փառք: Արդ եղև զրաւ սորին թվականութեան Հայոց մեծաց ՈԿԵ ամին. ամսեանն դեկտեմբերի ԺԵ. և ի Փրկչին ՌԶԺԶ ամի. ի հայրապետութեանն Էջմիածնայ սուրբ յաթոռոյն կենդանի նահատակին Տեառն՝ տէր Մելքիսեդեկ կաթողիկոսին, այլ և Կիլիկեցո գաւառին տէր Յովհանէս քաջ րաբունապետին. ի սոցին ժամանակս հանդիպեցաւ տառ սորին. այլ և ի թագաւորութեանն քրիստոնէից Լէհ ազգին բարեպաշտ արքային Զիզմունտին. զոր Տէր ինքն անսասան պահեսցէ: Արդ աղաչեմ զամենեսեան որ հանդիպիք այսմ գրիս, յիշեսջիք ի բարի և զծնօղս իմ ի Քրիստոս հանգուցեալ բաղեշցի Քարմատանենց զՄուրատ, և զմայրն իմ զԱննա, այլ եւ զպապն իմ զտէր Սիմէոն քահանայն և զամենայն ազգայինս իմ. և նա ինքն, որ առատն է ի տուրս բարեաց, կրկնակի բարութամբ զփոխարէն պարգևեսցէ մեզ, և թողութիւն շնորհեսցէ յանձանաց ձերոց և ձեր սուրբ աղօթիւքն զմեր ջնջեսցէ. այլ և զննջեցեալսն մեր խաչին լուսոյ և երկնից արքայութեան արժանի արասցէ. որում փառք յաւիտեանս ամէն. (Գ. Զարբհանալյան, «Պատմութիւն հայկական տպագրութեան», էջ 66-67): | ՍՂՄ։ ՀԳ 22 էջ լուս.: | ԱՍԳ 135-136։ ԲԺՇԿ. 99-100։ Զ Մատ. 598, Պատմ. 64-67, Ղ հտ. 2, 259: Լ հտ. 1, 184: Թ 146: ԳԼ 79-80: ԱԼ 87, Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 7: ՏՊ «Բ», 1904, էջ 48-49: Շ: Դ 120: Ա «ՀԱ», 1935, N 3-4, էջ 168-169։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է Գ. Զարբհանալյանի «Պատմ. հայկ. տպագր.» գրքից:
Date:
1616
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա ]
(1),
|
|
|
2206.
|
ԱՌԱՒԵԼ ՊԱՐԶԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ ՔՐԻՍՏՈՆԷԱԿԱՆ ՎԱՐԴԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ /
Publication:
Հռոմ :
տպ. Ուրբանյան,
1630
. 287 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ ԱՌԱՒԵԼ ՊԱՐԶԱԲԱՆՈՒԹԻ[ՒՆ], /Քրիստոնէակայն Վարդապետութե[ան] թար/քմանեալ ի ֆռանգ[ա]ց լէզվէ ի Հայոց բառն/ Ձեռամբ տէր Պէտրոս Պողոսի Հաոց Քահա/նաին եւ Հրամանաւ ս[ր]բազան Փափին Ութէ/րորդ Որբանոսի Եւ Ս[ուր]բ Ժողովոն որ վ[ա]ս[ն] Հաստ/ատութե[ան] Հաւատոյ Կարգեալ է կազմեալ է դեռ/ Ի թ[ի]վ Ծըննդեան Ք[րիստոս]ի. ռոլ.։/
Dichiatatione piucopiofa della/ DOTTRINA/ CHRISTIANA / Tradotta dalla Italiana nella lingua Armena dal P./ Pietro Paolo Sacerdotae Armeno./ Stampata per ordine della S. ta di N. S. Papa/ VRBANO OTTAVO/ Edella Sagra Congregatione de/ Propaganda Fide./ IN ROMA, Nella Stampa della Sagra Congregatione/ De Propaganda Fide. MDCXXX./ Con licenza de superiori./: | 8 չհ, 279 (=287) երկսյուն էջ։ Էջակալությունը արաբական և հայկական թվանշաններով։ Քառածալ, մամուլանիշերը հայատառ և լատինատառ։ Շարվ. չափը՝ 17,3X11,2 սմ։ Տիտղոսաթերթի վրա Ուրբանյան տպարանի նշանը։ 1 գլխազարդ և 1 զարդագիր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ: | ՀԳ 4626: Մ 1024 չհրկիզվող պահարան, 1026, 1027։ ԳԱԹ Թ. Ազատյանի ֆոնդ 7982։ ԹՀԳ։ ՍՇշԳ։ ԱԳԹ։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ԵՍՀՄ։ ԵԼՎ։ ՓՊԱԳ։ ՈԻԿՐԳ։ ՀԼՎ։ ՓՄԳ։ ԿՖԿՄ։ ՀԱՐԳ։ ՀՀԱԳ։ ԱՆ։ ՀՍԱՄ։ ՊՊԳ։ ԲԹ։ ՕԲԳ։ ԶՊ։ ՊՖ։ | Զ Մատ. 47-48, Պատմ. 69-70։ Լ հտ. 1, 211: Թ 49։ ԳԼ 81։ ՏՊ «Բ., 1904, էջ 51։ ԱԼ. 53-54։ ԱԳ «Սիոն», 1967, N 1-2, էջ 56: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
21 սմ.
Date:
1630
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2207.
|
ԱՌԱՒԵԼ ՊԱՐԶԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ ՔՐԻՍՏՈՆԷԱԿԱՆ ՎԱՐԴԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ /
Publication:
Փարիզ :
Արքունի տպարան,
1634
. 291 երկսյուն էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ DOCTRINA/ CHRISTIANA,/ A PETRO PAVLO, SACERDOTE, /Armeno, versa,/ IN LINGVAM ARMENAM./ առաւել. պարզաբանութի[ւն]։ քըրիստոնէակայն վար /դապետութե[ան] թարքըմանեալ ի ֆըռանգ[ա]ց լէ/զվէ ի հայոց բառն ձեռամբ տէր պէտրոս պողոսի/ հաոց քահանաին եւ հրըամանաւ ս[ր]բազան փա/փին ութէրորդ որբանոսի եւ ս[ուր]բ ժողովոն որ վ[ա]ս[ն]/ հաստատութե[ան] հաւատոյ կարգեալ է կազմեալ/ էղեւ ի թվ[ին] ծըննդեան ք[րիստոս]ի. ռոլ:/ LVTETIAE PARISIORVM,/ impensis societatis Typographicae, Librorum Officij/ Ecclesiastici, iussu Regis constituae./ M. DC. XXXIIII./ Cum Priuilegio Majestatis suae christianiշimae./: | 12 չհ, 276, 3 չհ (=291) երկսյուն էջ։ Տիտղոսաթերթի դարձերեսը չտպագրված։ Արաբական և հայկական զուգահեռ էջակալություն։ Քառածալ, մամուլանիշերը՝ լատինատառ։ Շարվ. չափը 18,4X12 սմ: Տիտղոսաթերթին Ֆրանսիայի արքունական կնիքի պատկերը։ 3 գլխազարդ, զարդագրեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ: | Մ 1028 պակասում են՝ տիտղթն. և 11-12 էջերը: ՍՇչԳ: ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ՓՊԱԳ։ ՓԱԿԼՎ։ ՄՔԳ։ ՕԲԳ։ ԱՆ։ ՓՄԳ։ ՊՊԳ։ ԲԹ։ ԶՊ։ ՊՖ։ | Զ Մատ. 50, Պատմ. 71-72։ Թ 151։ ԳԼ 81։ ԱԼ 69: | ԾԱՆՈԹ.՝ Խոսելով այս գրքի հրատարակության մասին՝ Գ. Զարբհանալյանը նշել է («Պատմ. հայկ. տպագր.», էջ 71-72), որ գրքի անվանաթերթին կա հետևյալ լատիներեն հավելվածը՝ «De mandato D. Cardinalis de Richelieu, gratis dispensatam», և ընծայականից հետո կա թագավորական հրովարտակ տպարանի հաստատության վերաբերյալ։
Լենինգրադի Սալտիկով-Շչեդրինի անվան գրադարանի օրինակում (որից կատարված է նկարագրությունը) այդ տվյալները բացակայում են. դրանից կարելի է ենթադրել, որ Գ. Զարբհանալյանի նկարագրածը այլ հրատարակություն է կամ նույն հրատարակության մի այլ տարբերակը։ | Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1634
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
2208.
|
ԺԱՄԱԳԻՐՔ /
Publication:
Նոր Ջուղա :
տպ. Ամենափրկիչ վանքի,
1642
. 699 երկսյուն էջ ;
, ՏԻՏՂԹ. չունի, սկսվում է՝ «Հրաժարիմք ի սատանայէ» բառերով։ | ՈՂԴ, 1 չհ+4 կրկնված (=699) երկսյուն էջ, ՈԳ-ՈԶ (603-606) էջերը կրկնված են, ուստի գրքի վերջին թվահամարը՝ ՈՂԴ ճիշտ չէ։ Մամուլանիշեր չունի։ Շարվ. չափը՝ 17,2x13 սմ։ Ունի հասարակ փոքրիկ գլխազարդեր և 3 նույնանման մեծադիր կիսախորան-գլխազարդ 37, 308 էջերում և գրքի ամենավերջին բաց մնացած երեսում։ Գիշերային ժամերգության ու Սաղմոսի առաջին տողերը և շատ գլուխներ թռչնագրեր ունեն։ Սկզբից մինչև ոզ (606) էջը, բնագիրը և վերջնագրերը շարված են Ն. Ջուղայի 16 կետաչափի, իսկ հետևյալ էջերը՝ 12 կետաչափի բոլորագրով։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ: | ՀԳ 428: Մ 417,1221-1224,1236, ԷՎ։ ՂՄՄ։ ԵՍՀՄ։ ՆՋԱՎ: | Զ Մատ. 218-220, Պատմ. 7578։ Ղ հտ. 1, 811-814, Լ հտ. 1, 220: Թ 161։ ԳԼ 87-88։ ԱԼ. 96։ ԱԳ «Սիոն», 1967 էջ 57-58։ ԼՄ «Ն», էջ 28-34։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Հանրապետական գրադարանի միակ օրինակը սկսվում է Գ էջից, առաջին բառերն են՝ «այսօր նոյն և յաւիտեան…»։ Այդ օրինակի սկիզբը գրված է ձեռագրով։
Գիրքը գլուխների վերնագրեր չունի. ներկա նկարագրության բովանդակության մեջ նշված են հավանական համարված գլուխների սկզբնաբառերը։ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
23 սմ.
Date:
1642
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2209.
|
Յիսուս Որդի /
Publication:
Վենետիկ :
Տպ. Սալիգաթաուի,
1643
. 527 էջ :
, ՏԻՏՂԹ.՝ Տ[ԵԱՌ]Ն ՆԵՐՍԷ/սի հայոց կ[ա]թ[ու]ղ/իկոսի. Նուէր/ մաղթանաց. /ներչափական/ տաղիւ. Ողբ/ումն հեծու[թ]ե[ան]. ի խորոց սրտէ /խօսք ընդ ա[ստուծո]յ։/ | Շիե (=527) գծափակ էջ։ Տիտղոսաթերթը և պատկերները համարակալության մեջ չեն մտնում։ Ութածալ, մամուլանիշերը լատինատառ։ Շարվ. չափը շրջանակով՝ 11,5X6,8 սմ: Տիտղոսաթերթին վարդապետի պատկեր է, ձեռքին գրքի խորագիրը։ Լուսանցանիշերով, 5 փորագիր պատկեր։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր, լուսանցազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 10 կետաչափի, վերնագրերը 8 կետաչափի բոլորագրով։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ: | ՀԳ 127, 133, 609, 723 անվանաթերթեր չունեն։ Մ 120-122, 891 առանց անվանաթերթերի։ ԳԱԹ Թ. Ազատյանի ֆոնդ 8442 առանց անվանաթերթի։ ՊԱ։ ՊԹ 467 անվանաթերթ չունի, ՆՎԳ։ ԿՂ։ ԷՎ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ՍՍԽԴԳ։ ԵՍՀՄ։ ԿՄ։ ՓՆՎ։ ԱԲ։ ԱՆ։ ՎԱԼ։ ԱՏԽ։ ԳԿ թերի։ ՏԽ։ | Զ Մ5ատ. 456-457, Պատմ. 83-85, 93: Ղ հտ. 2, 223-225։ Թ 42, ԳԼ 90-92, 99։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 8, ՏՊ «ԱՄ», 1896, 457-458։ ԱԼ 92, ԱԳ «Սիոն», 1967, էջ 60-61։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Հրատարակչի անունը, հրատարակության վայրը, թվականը և այլ տվյալները տիտղոսաթերթին չեն նշված, դրանք վերցված են հիշատակարանից, իսկ պատկերների քանակի մասին տեղեկությունները՝ Ա. Ղազիկյանից («Հայկ. նոր. մատ.»)։
Գիրքը տպագրվել է Հովհաննես Անկյուրացու տառերով։ | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
16 սմ.
Date:
1643
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2210.
|
Սաղմոսարան /
Publication:
Լիվոռնո :
Տպարան Հովհաննես Ջուղայեցու,
1644
. 4 չհ., ԻԴ, Դ, 3 չհ. թերթ (=395) էջ.
, Շարվածքը՝ 7,5x4,7 սմ։ | Տիտղոսաթերթին՝ ԳԻՐՔ ԵՒ ՍԱՂՄՈՍՔ / ԴԱՒԹԻ / Որ և Սաղմոսարան կոչի։ / Տպագրե[ա]լ եղև ՛ի Հայր[ա]պետու[թ]ե[ան]ն / Հայոց։ Տէր փիլիպոսի Սրբա-/զան կաթուղիկոսի։ / Հրամանաւ և կամօք. Երջանիկ / Խաչատուր վ[ար]դ[ա]պ[ե]տին կես[ա]րացոյ։ / Ձեռ[ա]մբ և Հոգ[ա]ցողու[թեամ]բ Նուաստ / Յովհաննէս վ[ար]դ[ա]պ[ե]տի Ջուղացոյ / Յիւրում Տպարանի, զոր կայա-/ցոց յԻտալիա։ / Ի վայել[ո]ւչ․ Քաղաքն և ՛ի նավահան/գիստն ՛ի Լիվոռնոյ։ ՛ի թ[ուին] ռղգ․ / Յօժարութ[եամ]բ Վերակացուաց։ / | Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Բնագիրը 8 կետաչափի բոլորագրով: Բնագրում՝ թռչնագիր գլխագրեր, գլխազարդեր, լուսանցազարդեր, 1 փորագիր պակեր՝ Ա. թերթից առաջ: Տպագրությունը երկգույն՝ կարմիր և սև: Բնագրում, շապիկի դարձերեսին և վերջերեսին՝ ձեռագիր նշումներ: Տիտղոսաթերթի դարձերեսին և 374-րդ էջում՝ զարդանկար՝ սափորի պատկեր, վրան՝ նշում. «Շնորհօք ամենազօրին ա[ստծո]յ արտկայացաւ տիպք, տպագրուես[ցաւ] ձեռամբ Յովհաննէս վ[ար]դ[ա]պ[ե]տի Ջուղայեցւոյ ի թվ ՌՂԳ ի մայիսի ամսա իժ»: Հիշատակարան ունի:
Թվայնացված օրինակի մի շարք զարդանախշեր և գլխատառեր մատիտով կարմրացրած են:
Գ. Զարբհանալյանը (Հայկական մատենագիտութիւն, Վենետիկ, 1883, էջ 605-606) մանրամասն նկարագրել է սույն տպագրությունը՝ մեջբերելով անվանաթերթն ու հիշատակարանը: Ըստ այդ անվանաթերթի և հիշատակարանի՝ գիրքը տպագրվել է 1645 թ. մայիսի 10-ին, սակայն գրքի վերջում առկա մի տեղեկության հիմքի վրա նա նշել է, որ այն տպագրվել է 1644 թ. մայիսի 10-ին. «ի թվ. ՌՂԳ ի մայիսի ամսոյ ժ»։ «Պատմութիւն հայկական տպագրութեան» (Վենետիկ, 1895, 86-90) գրքում այն զետեղված է 1643 թ. ներքո: 1643 թ. տպագրություն են համարել նաև Լեոն և Թեոդիկը (Լէո, Հայկական տպագրութիւն, հտ. 1, էջ 222, Թէոդիկ, Տիպ ու տառ, Կ. Պոլիս, 1912, էջ 50, 161):
«Հայ գիրքը 1512-1800 թվականներին» (Երևան, 1988, էջ 28-29) գրքի մատենագիտական նկարագրությունն արվել է 4 լուսապատճեն էջի և հավանաբար Ս. Ղազարի ու Վիեննայի Մխիթարյան միաբանությունների օրինակների ուսումնասիրության հիմքի վրա: Այն ֆիզիկապես բացակայում է հայաստանյան գրադարաններում: | ՀԱԳ 4 էջ լուս.։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ՄԲ։ ԲԹ։
Զ Մատ. 605-606, Պատմ. 86-90։ Լ հտ. 1, 222։ Թ 50,161։ ԳԼ 89: Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 9: ԱԼ. 100: ԳՄ «ՀԱ», 1967, էջ 28-30։ ԼՄ «Ն», 17-22, Կ-Ո «Գ», 1970, N 5։ | Գրքի թվային տարբերակի հղումը վերցվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանից:
Date:
1644
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
2211.
|
Յիսուս որդի /
Publication:
Վենետիկ :
Տպարան Ջուան-Բատիստա Բովիսի,
1660
. 526 գծափակ էջ :
, ՏԻՏՂԹ.՝ Տ[ԵԱՌ]Ն ՆԵՐՍԷ/սի հայոց կ[ա]թ[ու]ղ/իկոսի: Նուէր /մաղթանաց./ ներչափական /տաղիւ. Ողբ/ումն հեծու[թ]ե[ան]/ ի խորոց սրտէ /խօսք ընդ ա[ստուծո]յ։/ | ՇԻԶ (526) գծափակ էջ։ Տիտղոսաթերթը և պատկերները էջակալության մեջ չեն մտնում։ Ութածալ, մամուլանիշերը լատինատառ։ Շարվ. չափը՝ 11,6X6,8 սմ: Տիտղոսաթերթը պատկերազարդ։ Լուսանցանիշերով։ 4 փորագիր պատկեր։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր և լուսանցազարդեր, գրքի վերջում Բովիսի տպարանի նշանը։ Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված է նաև 8 կետաչափի բոլորագիր։ | ՀԳ 194, 230, 568։ Մ 123-125, 1185, 1872։ ԳԱԹ 15103 սկզբից պակասում է 16 էջ, վերջից՝ 2 էջ: ՊԹ 39, 460, 424 թերի օրինակ։ ԷՎ։ ՀԹՏԹ։ ՊԱ։ ԿՂ։ ԳՀ։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ՇՊ։ ԵՍՀՄ։ ԿՄ։ ՆՋԱՎ։ ՊԱՊ։ ՓՆՎ։ ԱՀԳ։ ԱՏԽ։ ԵՀ։ | Զ Մատ. 457-458, Պատմ. 92-95։ Ղ հտ. 2, 225-226, Լ հտ. 1, 261-262։ Թ 43։ ԳԼ 123։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 9: ԱԼ 171։ ԱԳ «Սիոն», 1967, N 3-4, 158-159։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Այս տպագրությունը կատարված է 1643 թ. Հովհաննես Անկյուրացու հրատարակության շարվածքից, նույնն են նաև նկարները, նրանց դասավորությունը, քանակը, տառատեսակները և այլն։ Հիշատակարանում փոխված են միայն անձնանունները և մի քանի արտահայտություններ։ Տարբերվում է նաև էջերի համարակալությունը։ Նկարագրված օրինակում հայկական համարակալությանը զուգահեռ կա նաև արաբական։ Այս հրատարակության հիշատակարանի մեջ մի քանի արտահայտությունների ավելացումը էջերի ընդհանուր քանակը մեկով ավելացրել է։
| Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
15,5 սմ.
Date:
1660
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2212.
|
ՅԻՍՈՒՍ ՈՐԴԻ /
Publication:
Ամստերդամ :
տպարան Ս. էջմիածնի և Ս. Սարգսի,
1660
. 614 գծափակ էջ :
, ՏԻՏՂԹ.՝ Յ[ի]ս[ու]ս /որդի ա/նուն/ Տ[ԵԱՌ]ն/ ՆԵՐՍԵՍԻ /ՀԱՅՈՑ/ Կաթո[ւ]ղիկոսի ա սաց/ե[ա]լ բան մէիխթարու/թե[ան] տանըս հայոց վ[ա]ս[ն]/ մանկացն որ օրհ/նեն ըզյ[ի]ս[ուս]միշ/տ անո[ւ]ն ն[ո]ր[այ] ցն/ցութե[ան]ն/: | 614 գծափակ էջ, 387-388 և 389-90 էջերի համարակալությունը կրկնված է։ Բնագրի սկզբի 9 մամուլները համարակալված չեն, համարակալությունը սկսվում է 145 էջից։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Շարվ, չափը շրջանակով՝ 11X6,9 սմ։ Լուսանցանիշերով։ 99 փորագիր պատկեր C. V. Տ. (Ք. Վան Զիխեմ) մակագրությամբ։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր, լուսանցազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ: | ՀԳ 39, 1057 առանց տիտղոսաթերթերի։ Մ 127-129 առանց տիտղոսաթերթերի։ ՊԹ 40 սկզբից պակասում է 8 էջ, 353, 584 առանց տիտղոսաթերթերի։ ՊՀ առանց տիտղոսաթերթի, վերջից պակասում է 2 թերթ։ ԱԿԳ։ ԱՄ։ ՎՄՄ։ ԱՀԳ։ ՆՋԱՎ։ ԲԹ։ ԵՍՀՄ։ ԷՎ։ ԶՄՄ։ ՀՍ։ ԿՋ։ ԶՊ։ ԱՆ։ ԼՄԳ։ | Զ Մատ. 458-461, Պատմ. 96-100։ Ղ հտ. 2, 226-229: Լ հտ. 1, 259-261։ Թ 164։ ԳԼ 97-99։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 90։ ԱԼ 110։ ԱԳ «Սիոն», 1967, N 3-4, էջ 159-161, | ԾԱՆՈԹ.՝ Գրքի անվանաթերթը հանր. գրադարանին է ուղարկել Կ. Ջրբաշյանը։ 1661 թ. Սաղմոսարանի հիշատակարանում նշված է այս գրքի տպաքանակը 1200 օրինակ։ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
15 սմ.
Date:
1660
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2213.
|
Աստուածաշունչ /
Publication:
յԱմստէրդամ :
Ներ տպարանում սրբոյն էջմիածնի. և սրբոյն Սարգսի զօրավարի,
1666
. 1470 էջ :
, Տիտղոսաթերթ. Ա[ԱՏՈՒԱ]ԾԱՇՈՒՆՉ /ՀՆՈՑ ԵՒ ՆՈՐՈՑ ԿՏԱԿԱ/ՐԱՆԱՑ ՆԵՐ ՊԱՐՈՒՆԱԿՕՂ. ՇԱՐԱ/ԿԱՐԳՈՒԹԵԱՄԲ ՆԱԽՆԵԱՑՆ/ՄԵՐՈՑ ԵՒ. ՃՇՄԱՐՏԱՍԻ/ՐԱՑ ԹԱՐԳՄԱՆՉԱՑ։/ Իսկ զկնի հրամանաւ վեհափառին Տեառն Յակօբայ /Հայոց Կաթուղիկոսի գլխակարգեալ և տնատեալ ըստ Դաղմատա/ցւոցն. նա և զհամաձայնութի[ւն] հանուրց գրոց Ա[ստուա]ծաշնչից ընդ /իրեարս առընթեր կարգեալ ամենեցուն. նուաստի /ումեմն բանի Տ[եառ]ն սպասաւորի. Ոսկանի /Երևանեցւոյ։/ ՅԱՄՍՏԷՐԴԱՄ։/ Ներ Տպարանում սրբոյն Էջմիածնի. և սրբոյն Սարգսի զորա/վարի, ի Թուում փրկչին, 1666, Իսկ Հայոց./ ռճժե. նամսեանն մարտի մետասանի/: | 8 չհ, 628 (ՈՒԸ), 834 (ՊԼԴ) (=1470) երկսյուն էջ։ Քառածալ, մամուլանիշերը հայատառ և արաբական թվանշաններով։ Շարվ. չափը՝ 21X14,7 սմ: Տիտղոսաթերթը` զարդափակ։ Էջախորագրերով և լուսանցանիշերով։
160 փորագրապատկերների հեղինակը Քրիստոֆել Վան Զիխեմ կրտսերն (Christoffel van Sichem) է, որն օգտագործել է նաև իր անվանատառերը (CVS)։ Փորագրապատկերները ստեղծելիս հիմք են ընդունվել Ռաֆայելի, Ալբրեխտ Դյուրերի, Հենգրիկ Գոլցիուսի և եվրոպական այլ նշանավոր վարպետների հայտնի նկարները:
Գլխազարդեր, վերջազարդեր, լուսանցազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև նոտրգիր և գլխագրեր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ: | Ոսկանյան Աստվածաշնչի տպագրությունը սկսվել է 1666 թ. մարտի 11-ին և ավարտվել է 1668 թ. հոկտեմբերի 13-ին: Տպագրության սկզբի և ավարտի ամսաթվի տվյալները վերցված են տիտղոսաթերթից և հիշատակարանից: | ՀԳ 441. 434 սկզբից և վերջից թերի. 484, 637, 899, 4114 սկզբից և վերջից թերի. 4116 վերջից թերի. 4398, 4399։ Մ 900-910, 977։ ԳԱԹ 15091, 15092։ Թ. Ազատյանի ֆոնդ 4183 քայքայված։ ՊԹ 392, 393, 528, 645։ ԱԿԳ։ ԱԻԳ։ ՍՀ։ ԳԱՀԳԳ։ ՊԱ։ ՎԳԱՊԻԳ։ ԹՀԳ։ ԲԳԱՊԻԳ։ ԷԳ։ ԱԺԻԼՄ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ՍՍԽԵ։ ՍՍԽԴԳ։ ՊԱՊ։ ՄԳԱԼ։ ԵՍՀՄ։ ՆՋԱՎ։ ԱՀԳ։ ՓՊԱԳ։ ՓԱԳ։ ՓՄԳ։ ՕԲԳ։ ԲԹ։ ՌԱԳ։ ԲԱՄ։ ԱԱՄ։ ՄԲ։ ՀՀՈՎ։ ՎՏ։ ԳՀ։ ԱՇ։ ԿԿՄ։ ԿՄ։ ԼՀ։ ՀՀ։ ԶՊ։ ԳՐՀ։ ԲՀԿ։ ՓՆՎ։ ԳՀԳ։ ԳԵԳ։ ԼԱՀԳ։ ԼԱԳ։ ԶՄՄ։ ՊՖ։ | Զ Մատ. 55-57, Պատմ. 108-109։ Ղ հտ. 1, 206-212, Լ հտ. 1,
268: Թ 165-166: ԳԼ 102-106: Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 11։ ՏՊ «Բ», 1906, N 3, էջ 58-60։ ԱԼ 114-115։ Դ «Տ», 1963, N 2, էջ 89։ ԱԳ «Սիոն», 1967, N 3-4, էջ 166-170։ Գալ «ՀԱ», 1914, էջ 15-16: Կ-Ո «Էջմ.», 1966 էջ 168-75: | «Հայ գիրքը 1512-1800 թթ.» մատենագիտության մեջ կա հետևյալ ծանոթությունը. Զ. Պտուկյանը ուղարկել է իր ունեցած Ոսկանյան Աստվածաշնչի մանրաժապավենը, որի շնորհիվ պարզվել է, որ այդ օրինակի մեջ Նոր Կտակարանը 26 էջով պակաս է, այսինքն՝ ոչ թե 834 էջ է, ինչպես նշված է ներկա նկարագրության մեջ, այլ 808 էջ։ Համեմատությունից պարզվեց, որ Զ. Պտուկյանի օրինակում բացակայում են «Աղօթք Մանասէի արքայի Յուդայի» և «Գիրք Եզրասայ չորրորդ» մասերը, որոնք մեզ հայտնի օրինակներում գտնվում են 719-744 էջերում։ Որոշ տարբերություն կա նաև հիշատակարանում: (ավելի մանրամասն տես՝ Ք. Կորկոտյան, Ն. Ոսկանյան՝ Հայերեն Աստվածաշնչի առաջին տպագրությունը և նրա տարբերակը։- «էջմիածին», 1966, N ԺԱ-ԺԲ, էջ 168-175)։ | Գրքի բացակա էջերը (սկզբից մինչև էջ 8-ը) լրացվել են Հայաստանի Ազգային գրադարանի օրինակից։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Հայտնի է Ոսկանյան Աստվածաշնչի տպագրության մեկ այլ տարբերակ, որի մեջ Նոր Կտակարանը 26 էջով պակաս է, այսինքն՝ ոչ թե 834 էջ է, ինչպես նշված է ներկա նկարագրության մեջ, այլ 808 էջ։ Բացակայում են «Աղօթք Մանասէի արքայի Յուդայի» և «Գիրք Եզրասայ չորրորդ» մասերը, որոնք մեզ հայտնի օրինակներում գտնվում են 719-744 էջերում։ Որոշ տարբերություններ կան նաև հիշատակարանում:
Սույն հղման ներքո կարող եք ընթերցել Ոսկանյան Աստվածաշնչի փոփոխված տարբերակի Նոր Կտակարանի 719-808 էջերը, որոնք թվայնացվել են Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքութեան Կիւլպենկեան Մատենադարանում:
Տես՝ Ք. Կորկոտյան, Ն. Ոսկանյան՝ Հայերեն Աստվածաշնչի առաջին տպագրությունը և նրա տարբերակը։- «էջմիածին», 1966, N ԺԱ-ԺԲ, էջ 168-175): | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
21 սմ.
Date:
1666
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2214.
|
Երգ արեւագալի ժամուն եւ երգ վասն հինգ աւուրն արարչութեան ի պետս եկեղեցւոյ մանկանց /
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպ. Մ. Տեր-Սահակյան,
1921
. 16 էջ.
, Տիտղոսաթերթը զարդափակ: | ՀԱԳ: ԳԱԹ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1921
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2215.
|
Պատմութիւն դարձի եւ մկրտութեան /
Publication:
Ա. տ. :
Ա. հ.,
. 18 էջ ;
, Շարվածքը՝ 10,8x7 սմ։ | Տիտղոսաթերթը՝ զարդափակ։ | Տիտղոսաթերթին՝ ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ/ ԴԱՐՁԻ/ ԵՒ ՄԿՐՏՈՒԹԵԱՆ/ Յովհաննու Յովսեփայ Քաի-/տեքեան մեծանուն Հրէի՝ Րա-/բունւոյ Եբրայեցւոյ ի գա-/ւառին Ալամանաց./ Որոյ դաւանեալ զուղղափառ հաւատս՝/ մկրտեցաւ հանդերձ այլ ևս հինգ գեր-/դաստանօք. որպէս է տեսանել/ ի սոյն պատմու[թ]ե[ան] շարադրե-/լոյ յինքենէ ի լեզու/ Գերմանացւոց։/ Թարգմանե[ա]լ ի մերս յիտալական բարբառոյ/ ի Տէր Յակոբ Վարդապետէ Ջրպետեան/ Եդեսացւոյ յամի Տ[եառ]ն 1797/ ի ԼԻՎՕՌՆՕ։/ | Ութածալ, մամուլանիշերը արաբական թվանշաններով։ Հրատարակութեան տվյալներից հետո՝ զարդ։ 1 գլխազարդ, 1 վերջազարդ և 1 զարդագիր։ Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր և նոտրգիր։ | Հիշատակարան չունի։
| Ծանոթութիւն` Անվանաթերթին նշված «յամի տեառն 1797 ի Լիվոռնօ»-ն գրքի թարգմանության թվականն ու վայրն են, որոնք Լեոն («Հայկ. տպագր.») և Թեոդիկը («Տիպ ու տառ») սխալմամբ վերագրել են գրքի տպագրությանը։ | Գրաբար; | ՀԱԳ 3562։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ՆՋԱՎ։ | Զ Մատ. 443, 560-561։ Լ հտ. 1, 412։ Թ 51:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
14 սմ.
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2216.
|
ՍԱՂՄՈՍԱՐԱՆ.
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպարան Մատթեոս Դպրի,
1800
. 386 երկսյուն զարդափակ էջ :
, Ա տիտղթ.՝ ՍԱՂՄՈՍ/ ԴԱՒԹԻ/ԱՐԳԱՐԷԻ./Որ ի վաղուց հետէ ի լեզ-/ւագէտ գիտնոց ոմանց՝ բառ,/իւրաքանչիւր բառի հանդէպ՝/թարգմանեալ գոլով :/ Եւ այժմ ևս՝ Կեսարացի Պաշ/պազիրկեան Յօհաննէս մահտե-/ի Աղային, և Աղազար զատէ/Խօճայ Յօհաննիսին՝ մեծաջան/հոգաբարձութ[եամ]բքն, սրբագրա-/բար Տպագրեցաւ ի փառս/Ա[ստուծո]յ, և յօգուտ այնոցիկ, որք/ առանձին զլեզու Հայկական, և կամ՝ զՏաճկականն միայն/կարեն իմանալ :/ Ի Հայրապետու[թ]ե[ան] Տ[եառ]ն/Յովսեփայ՝ ամ[ենայն] Հայոց/Սրբազան Կ[ա]թ[ու]ղ[ի]կ[ո]սի :/ Եւ ի Պատրիարգու[թ]ե[ան]/ Ս[ր]բ[ո]յ Ե[րուսա]ղ[է]մի, Տ[եառ]ն Թէո/դորոսի Արհի Եպ[իսկոպո]սի :/Բարձու Հրամանաւ՝/Կոստանդնուպօլսոյս նո-/րապսակ Պատրիարգի՝/ Տ[եառ]ն Յօհաննու Արհի/Եպիսկոպոսի :/ յԱմի փրկչին՝ 1800,/Եւ ի մեր ռմխթ թուականի :/ Ի ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՕԼԻՍ/ ի Տպարանի Մատթէոս դպրի :/
| Բ տիտղթ.՝ ԶԷՊՈՒՐ/ՏԱՒՈՒՏ/ՓԷՅՂԱՄՊԷՐԻՆ./Քի հայլի միւտտէթտէն պէրու՝ լիսանլէ-/րէ աշինա պազի Ալիմլէրտէն՝ լիւղաթ,/ պէհէր լիւղաթէ գարշու՝ Թէրճիւմէ օ-/լունմուշ օլուպ :/ Վէ շիմտի տախի՝ գայսարիյէլի Պաշ պա-/զիրկեան Յօհաննէս Մահտեսի Աղանըն, /վէ Աղազար զատէ Խօճայ Յօհաննէսին՝/զիմ ղայրէթի միւպաշիրէ-/թլէրիյլէ, իմալէն Ստամբայ սլունտի Պարինին մէճտինէ,/ վէ անլէրին ինֆասինէ, քի եալընըզ լիսանի էրմէնիի, վէ եախօտ՝ թիւրքիի՝ ֆէգատ՝/ֆէհ-/միտէ պիլիւրէր :/ Տէր զէմանի՝ ճիւմլէ էրմէնի-/եան սէրփէտէրի ֆազիյլէթլիւ/ Յովսէփ Կաթուղիկոս :/ Վէ թէոդորոս Արհի Փիսկօպօ-/սուն Գուտսիշէրիֆ Պադրիգ-/լիղինտէ :/ Պա իւլվի իզնի իշպու նէվճիւ/լիւս Իսթանպօլ Պադրիգի Յօ-/հաննէս նամազիմ/Փիսկօպօս :/ֆէյ Սէնէի մէսիյհի՝ 1800 :/ Վէ պիզիմ 1249 թարիյխիմզտէ :/ ՏԷՐԻՍԹԱՆՊՕԼ./ Տէր ստամբահանէի մատթէօս դէպիր :/
| 386 երկսյուն զարդափակ էջ : Քառածալ, մամուլանիշերը հայատառ : Շարվ. չափը շրջանակով՝ 16,5 x 12,5 սմ : Տիտղթ. զարդափակ : Տիտղթ. և բնագիրը երկսյուն՝ հայերեն և հայատառ թուրքերեն լեզուներով : 8 փորագիր պատկեր : Գլխազարդեր, 1 վերջազարդ, զարդագրեր և լուսանցազարդեր : Բնագիրը 12 կետաչափից մեծ բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր և նոտրգիր :
| ՀԳ 1963, 5122: Մ 1920, 1961: ՎՄՄ: ՍՂՄ: ՊԱՊ: ԲԹ: ԿԹԱՄ: ԿԿՄ: ԿՄ:
| Զ Մատ. 595: Թ 64:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
22 սմ.
Date:
1800
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2217.
|
ԱԴԱՄԳԻՐՔ /
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպարան Մատթեոս Դպրի,
1799
. 276 զարդափակ էջ :
, Չափածո
| Ա տիտղթ.՝ ԱԴԱՄ/ԳԻՐՔ :/ Անցք ադամայ/ նախաստեղծին./Դընին ի սմա/ և ցուցանին/ Այնք որք սիրով/ լըսել կամին./ Մըտցեն ի սա/ և շահիցին :// Տպագրեցե[ա]լ ի Հայրապետութե[ան] լու/սակառոյց Աթոռոյ Ս[ր]բ[ո]յ Էջմիածնի/ Տ[եառ]ն Ղուկասու Սրբազան կաթուղի/կոսի ամ[ենայն] Հայոց :/ Եւ ս[ր]բ[ո]յ Ե[րուսա]ղ[է]մի Տ[եառ]ն Պետրոսի Շնոր-/հափայլ Պատրիարգի :/ Եւ կոստանդնուպօլսոյ Տ[եառ]ն Դանի/էլի ա[ստուա]ծաբան վարդապետի և ար/ժանաժառանգ Պատրիարգի :/ Որոյ Հրամանաւն իսկ/ ի ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՕԼԻՍ :/ Յամի Տեառն 1799 :/ Արդեամբք ի յանդրանուպօլիս / բնակեալ դարբինեանց ի ք[րիստո]ս հան/ գուցեալ մահտեսի Պետրոս ամիրայի/ որդւոց՝ Ղազար, Յօհաննէս, Խա/չատուր ազնուոցն բենկացւոց. ի յի/շատակ իւրեանց և իւրայնոց ամ[ենե]ց[ո]ւն/ կենդանեաց և ննջեցելոց :/
| Բ տիտղթ.՝ ԱԴԱՄ/ ԳԻՐՔ :/ Յորում պարունակին բանք յար/մարականք և պատմութիւնք/ պատշաճաւորք յաղագս Նախնեացն/ մերոց Ադամայ և Եւայի : Համեմա/եալ զանազան խորհրդով յադամայ ի ք[րիստո]ս, և յեւայէ առ Ա[ստուա]ծածինն : Ի դրախտէն ի խաչն, և ի յօձէն ի/ յուդա : և յառաջին արարչութ[են]էն/ ի յերկրորդ նորոգութի[ւն]ս : Եւ այլ ինչ բանք զանազանք, պիտանիք և/ հարկաւորք :/ Արարեալ Տէր Առաքել Վարդա-/պետի Սիւնեցւոյ. և Սիւնեաց/Եպիսկոպոսի : Գեղեցկայարմար ոտ/նաչափութեամբ :/
| 276 զարդափակ էջ : Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ : Շարվ. չափը շրջանակով՝ 13,4 x 7,5 սմ : Տիտղթ. զարդափակ խորանի մեջ : 1 փորագիր պատկեր 6-րդ էջում : Վերջազարդեր և զարդագրեր : Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև 8 կետաչափի բոլորագիր և գլխագրեր :
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԱԳ 1185, 4452, 4453։ Մ 77-79, 1864։ ԳԱԹ Թ. Ազատյանի ֆոնդ 8264։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ԵՍՀՄ։ ՊՔԳ։ ՕՍԱԵ։ ՊԱՊ։ ՓՆՎ։ ԲԹ։ ԿԿՄ։ ԿԹԱՄ։ ՇՊ։ ԳԲ։ ԱՆ։ ՇԱ։ ՀՍԱՄ։ ԱՏԳ։
| Ղ հտ. 1, 191-192։ ՏՊ «ԱՄ», 1896, N 17, էջ 528-529։ ԱԼ 260:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
16 սմ.
Date:
1799
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2218.
|
ԱԼԼԱՀԸՆ ԱԶԻԶ ՔՈՒԼՈՒ ՔԷՕ ՄԻՒՐՃԵԱՆՑ ՏԷՐ ԿՈՄԻՏԱՍ ՔԱՀԱՆԱՅՆԸՆ ՎԱՐՔԸ, ՎԷ ՆԱՀԱՏԱԿՈՒԹԻՒՆՈՒ =
Publication:
Տրիեստ :
տպարան Մխիթարյան,
1798
. 44 էջ ;
, Վերնագրի թարգմանությունը վերցված է Հասմիկ Ստեփանյանի «Հայատառ թուրքերեն գրքերի եւ հայատառ թուրքերեն պարբերական մամուլի մատենագիտութիւն (1727-1968)» գրքից:
| ՏԻՏՂԹ.՝ ԱԼԼԱՀԸՆ ԱԶԻԶ ՔՈՒԼՈՒ / ՔԷՕՄԻՐՃԵԱՆՑ / ՏԷՐ ԿՈՄԻՏԱՍ / ՔԱՀԱՆԱՅՆԸՆ / ՎԱՐՔԸ, / ՎԷ / ՆԱՀԱՏԱԿՈՒԹԻ[ՒՆ]ՈՒ. / Եազըլտը Ավքէրեանց Գերա-/պայծառ Ստեփաննոս Վար-/ դապետտէն, ևն: / Պասմա օլունտու քէնտի րիճասը, /վէ խարճը իլէն. /ՍԷՆԷ 1798: / ԹՐԵՍՏ ՏԷ / Մխիթարեանլարըն Պասմահանէսինտէ / Մուպաշըրլարըն իզնի իլէն: /
| 44 էջ: Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ և լատինատառ: Շարվ. չափը՝ 13,5x8,5 սմ։ Տիտղթ. զարդափակ։ 1 փորագիր պատկեր 8-րդ էջում։ Փոքրիկ գլխազարդեր և վերջազարդեր։ Բնագիրը 8 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև 12 կետաչափի բոլորագիր, գլխագրեր և նոտագիր:
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ։
| ՀԱԳ 146։ Մ 1469: ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ԵՍՀՄ։ ԿԿՄ։ ՊԱՊ։
| Զ. Ցուց. էջ ԼԲ: Թ 148։ Ցուց. Զարդ. գրատ., 1922, էջ 50։
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
18 սմ.
Date:
1798
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2219.
|
ԱՂՕԹԱԳԻՐՔ.
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպարան Մատթեոս Դպրի,
1798
. 126 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ ԳԻՐՔ/ ԱՂՕԹԻՑ/ Վասն ամ[ենայն] ցեղ/ Պատահարաց որք գան ի վերայ/ մարդոյն։ յՈրոց ազատեսցէ զմեզ տ[է]ր /Ամէն։/ Տպեալ Հրամանաւ տ[եառ]ն /Զաքարիայ ազգասեր և բարեկարգ Պատ/րիարգի։/Ի ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՕԼԻՍ։/Յամի Տեառն 1798. / Ի Մատթէոս Դպրէ։/
| 126 (՞)էջ։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ: Շարվ. չափ՝ 8x4,9 սմ։ 4 փորագիր պատկեր։ 1 գլխազարդ գրքի սկզբում, վերջազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 8 և 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ:
| ԱԿԳ վերջից թերի։ ՆՊ։ ԶՄՄ։
| Ո-Կ «էջմ.», 1963, N 5, էջ 51: ՏԳ «Արև», 1977, փետր. 25:
| Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
10 սմ.
Date:
1798
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2220.
|
ԷՖԻՄԷՐՏԷ.
Publication:
Կալկաթա :
տպարան Հովսեփ Ստեփանոսյանի,
1798
. 508 զարդափակ էջ :
, Տիտղթ.՝ ԳՐԳՈՒԿ, ՈՐ ԿՈՉԻ/ԷՖԻՄէՐՏԷ :/ Յորում պարունակի նախ՝ Շրջան մշտն/ջենաւոր յեկուցմանց : Երկրորդ՝ ընձե/ռուածք տարերական որակութե[ան]ց : Եր/րորդ Հաւաքմունք նշանաւոր բանից ի/մաստասիրաց : Չորրորդ՝ Տղայական/հանճարեղութիւնք, և խաղք :/ Նախ տպագրեցեալ եղև աշխատասիրութ[եամ]բ/Սարգսի Արքեպիսկոպոսի Կոստանդնուպօլսեցւոյ,/ ի յօգուտ և զուարճութի[ւն] Դեռափթիթ ման/կանց ուսումնասիրաց մերային Ազգի :/ Ի Հայրապետութե[ան] Հայոց ի լուսա-/նկար Ս[ուր]բ Էջմիածնին. Տ[եառ]ն Ղուկասու սրբազնաս[ուր]բ Կաթուղիկոսի :/ Յամի Կենարարին մերոյ … 1798 :/ Ի Կալկաթա/ Ի տպարանի Տ[է]ր Յովսեփայ,/ Ստեփանոսեան :/
| 2 չհ, ԺԸ, 488 (=508) զարդափակ էջ : Քառածալ, մամուլանիշեր չունի : Շարվ. չափը շրջանակով՝ 13,9 x 7,8 սմ : Տիտղթ. զարդափակ : 2 ներդիր գծագիր՝ 232-233 և 242-243 էջերի միջև : Գլխազարդեր, վերջազարդեր և զարդագրեր : Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր և նոտրգիր :
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԱԳ 4038։ Մ 1679, 1861, 1908։ ՎՄՄ։ ԳԻ։ ԹԱՏ։ ՂԲ:
| Ի «Տեղ.», 1963, N 2, էջ 77:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
16 սմ.
Date:
1798
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
All site content, except where otherwise noted, is licensed under a