|
|
2181.
|
Դեռահասները ի՞նչ կարդան :
Publication:
Թիֆլիս :
Ա.հ.,
1906
. (97-164) էջ ;
, Շարվածքը` 18X12 սմ:
| «Մուրճ»-ից արտատպություն:
| Վերջում 141 էջ է, որը հավանաբար տպագրական սխալ է:
| ՀԱԳ: Մ:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
23 սմ.
Date:
1906
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2182.
|
Չարք :
Publication:
Երեւան :
Է. Տէր-Գրիգորեանցի տպարան,
1891
. 41 գծափակ էջ ;
, Շարվածքը՝ 15x9 սմ: | Տիտղոսաթերթը՝ գծափակ, վրան՝ զարդանկար:
| ՀԱԳ: ԽԱԳ: ՄԼԳ
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
21 սմ.
Date:
1891
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2183.
|
Սարսափելի իրողութիւն :
Publication:
Երեւան :
Է. Տէր-Գրիգորեանցի Տպարան,
1891
. 17 գծափակ էջ;
, Շարվածքը՝ 15x9 սմ: | Գինն է՝ 1 ռ.: | Տիտղոսաթերթը՝ գծափակ, վրան՝ զարդանախշ: | ՀԱԳ: ԽԱԳ: ՄԼԳ:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
21 սմ.
Date:
1891
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2184.
|
Մայրենի լեզու :
Publication:
Թիֆլիս :
Յովհաննէս Մարտիրոսեանցի տպարան,
1883
. 267 էջ ;
, Շարվածքը` 16x11 սմ։ | Տիտղոսաթերթին՝ զարդանախշ: | ՀԱԳ: Մ: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
18 սմ.
Date:
1883
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2185.
|
Մայրենի լեզու հիմնովին բարեփոխուած:
Publication:
Կ. Պոլիս :
Տպագրութիւն Վ. եւ Հ. Տէր-Ներսէսեան,
1906
. 116 էջ:
, Շարվածքը՝ 13x9 սմ: | Կազմը՝ զարդափակ, վրան՝ Բ. տարի, վերջերեսին՝ հրատարակված և տպագրության մեջ գտնվող աշխատությունների ցանկերը:
| Գինն է՝ 3 ղրշ.:
| Շապիկին և բնագրի 1-ին եւ 2-րդ էջերում նշված է Բ. տարի: Հավանաբար տիտղոսաթերթի Ա տարին տպագրական սխալ է:
| Շապիկի դարձերեսին՝ օտարալեզու գրություն:
| Հրատարակութիւն Ազգ. Պատրիարքարանի: | ՀԱԳ:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
17 սմ.
Date:
1906
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2186.
|
Հայ կայսերք Բիւզանդիոնի :
Publication:
Վենետիկ :
Ս. Ղազար,
1927
. 376, 2 չհամարակալաված էջ;
, ՀԱԳ:
Լիակ. ցուց. Վենետ. Մխիթ., 1934, 48-49: Ցուց. Վենետ. Մխիթ., 1960, 42: Գրատուն Հրանտ Սամուելյան, 1955, 50 | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
17 սմ.
Date:
1927
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2187.
|
Համառօտ պատմութիւն Հայոց :
Publication:
Ռոստով (Դօնի վերայ) :
Տպարան Յովհաննու Տէր-Աբրահամեան,
1874
. 163 էջ ;
, Շարվածքը` 13x9 սմ։ | Շապիկը՝ զարդափակ, վրան զարդանախշ: | Տիտղոսաթերթին՝ Ս.Վ. Թադէոսեանի խոսքը: | ՀԱԳ: ՄԼԳ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
17 սմ.
Date:
1874
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2188.
|
Հայկական հարցը Ռուսաստանում /
Publication:
Թավրիզ :
Ա. հ.,
1905
. 44 էջ ;
, Շարվ. 19,5X14 սմ:
| ՕԲԳ: ԲՄՄ: ԹՌԳ
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
21 սմ.
Date:
1905
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2189.
|
Կոնդակ հարսանեաց.
Publication:
Կ.Պոլիս :
տպ. Տէր-Ներսեսյանի,
1903
. 15, 1 չհամարակալած էջ ;
, Շարվածքը՝ 15X10 սմ:
| Տիտղոսաթերթի վրա զարդ: Ա. Ղազիկյանը նշել է անթվակիր, տպագր-ը` Հ. Ասատրյան (Հայ. գրաարաց. ընկ.):
| ՀԳ
| Ղ հտ. 1, 1330
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
20 սմ.
Date:
1903
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2190.
|
Թշուառ Եղիսաբէթ :
Publication:
Թիֆլիզ :
Տպարան Մովսէս Վարդանեանի,
1891
. 51 էջ ;
, Տիտղոսաթերթին տպարանը նշված է նաև ռուսերեն՝ Тип. М. Вартанянца, Троиц. пер. д. N 11: | Շարվածքը՝ 13X8 սմ։ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
18 սմ.
Date:
1891
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2191.
|
Ճանապարհորդական նկատողութիւնք / :
Publication:
Ա. տ. :
Ա. հ.,
1879
. 77-91 էջ : ;
, Հանված՝ "Փորձ" ամսագրից
25 սմ.
Date:
1879
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2192.
|
Յիսուս որդի /
Publication:
Ա. տ. :
Ա. հ.,
1702
. 342 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ Յ[իսու]ս/ որդի ա/նուն/ ՏԵԱՌՆ/ ՆԵՐՍԷՍԻ/ ՀԱՅՈՑ։/ ԿԱԹՈՒՂԻԿՈՍԻ/ ԱՍԱՑԵԱԼ ԲԱՆ /ՄԽԻԹԱՐՈՒԹԵԱՆ/ տանս հայոց վասն ման/կանցն որ օրհնեն զյ[իսու]ս/ միշտ յանուն ն[ո]]ր[այ] ցնծու[թեանբ։/ Յամի Տեառն 1702։/ Յունվար. 8։/ Ի փառս մեծագոյնս Աստուծոյ:/ | 342 զարդափակ էջ։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Շարվ. չափը շրջանակով՝ 12,4 X 7,4 սմ: Տիտղթ. խորանի մեջ։ Լուսանցանիշերով։ 3 փորագիր պատկեր։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված է նաև նոտրգիր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ: | ՀԱԳ 29, 87, 579, 1055, 3460: Մ 130, 132-135, 1536, 1726։ ԳԱԹ Թ. Ազատյանի ֆոնդ 8201։ ՊԹ 28, 352 թերի։ ՊԱ։ ԱԺԻԼՄ Օրբելու ֆոնդ։ ՍՇչԳ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ԵՍՀՄ։ ԳՀԳ։ ՊԱՊ։ ՎԱԼ։ ԱՄ։ ԱՏԽ։ ԱՏԳ։ ՓՆՎ։ ԶՄՄ։ | Զ Մատ. 461, Պատմ. 157։ Ղ հտ. 3, 229։ Թ 157։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Հրատարակության վայրը և տպարանը գրքում նշված չեն։ Ա. Ղազիկյանը և Գ. Զարբհանալյանը իրենց մատենագիտությունների մեջ ենթադրություն են անում, որ այս գիրքը տպագրվել է Մարսելում, իսկ Թեոդիկը առանց կասկածի է տպագրության վայրը համարում Մարսելը. «1702-ին Մարսիլիա տպված կը տեսնենք 3 գիրք՝ Շարակնոց, Հայելի վարուց և Յիսուս Որդի, Ոսկանյան տառերով, բայց առանց տպարանի հիշատակության» («Տիպ ու տառ», էջ 157)։ | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
15 սմ.
Date:
1702
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2193.
|
Դարուս մէկ զաւակին խոստովանանքը :
Publication:
Զմիւռնիա :
Տպագրութիւն Տէտէեան,
1873
. 135 էջ.
, Շարվածքը` 15x10 սմ։ | Շապիկը՝ զարդափակ: | Գ. Զարբհանալյանը տպագրության թվականը նշել է 1875: ՀԱԳ: ԽԱԳ Ղ հտ. 1, 1996: Զ Մատ. 153 | Թվայնացված օրինակը տպակից է՝ Դարուս մէկ զաւակին խոստովանանքը: Հտ. 1, տիպ 2-րդ (1874); Դարուս մէկ զաւակին խոստովանանքը: Հտ. 1, տիպ 3-րդ (1875) գրքերին: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1873
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2194.
|
Մեր Տէր Յիսուսի Քրիստոսի Նոր Կտակարանը :
Publication:
Կոստանդնուպոլիս :
տպ. Յ. Մատթէոսեան,
1924
. 664 էջ ;
, Շարվածքը՝ 11x7սմ: | Տիտղոսաթերթին՝ Աստուածաշունչի բրիտանական եւ արտաքին ընկերութեան ծախսովը: | Նկարագրությունը կատարված է տիտղոսաթերթից: | Հայաստանի ազգային գրադարանի միակ օրինակում պակասում են 31-34 էջերը: | ՀԱԳ: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
14 սմ.
Date:
1924
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2195.
|
Գիրք սաղմոսաց Դաւթի.
Publication:
Կ. Պօլիս :
Տէր եւ տպագրիչ Ս. Ղ. Պարտիզպանեան,
1888
. 416 էջ :
, Շարվածքը՝ 14X9 սմ։ | Տիտղոսաթերթը՝ զարդափակ, վրան՝ զարդանկար: | Տպագրեալ ի հայրապետութեան Տ. Տ. Մակարայ Վեհ. կաթուղիկոսի ամենայն հայոց եւ ի պատրիարքութեան սրբոյ Երուսաղիմայ Տ. Եսայեայ հանգուցեալ Ս. Արքեպիսկոպոսի եւ ի պատրիարքութեան Կոստանդնուպօլսոյ Տ. Յարութիւն Սրբազան Արքեպիսկոպոսի: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
17 սմ.
Date:
1888
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2196.
|
Ազդարար թիրայ ամսոյ.
Publication:
Մադրաս :
տպ. Տէր Յարութիւն Շմաւօնեան Շիրազեցւոյ,
1795
. 392, 457-503 էջ ;
, Հայրապետութեան Տն Ղուկասու Սրբազան Կաթուղիկուսի Ամենայն Հայոց 'ի Վաղարշապատ | 'ի թագաւորութեան Օգոստափայլ Տեառն Երկրորդի Հերակլայ Արքայի 'ի Թիֆլիզ | Ընդհովաեաւ Սուրբ Աստուածածնի Եկեղեցւոյն որ 'ի Մադրաս
18 սմ.
Date:
1795
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2197.
|
Ուրբաթագիրք.
Publication:
Վենետիկ :
տպ. Հակոբ Մեղապարտի,
1512
. 124 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ Անուն գրոցս է սուրբ ուրբաթագիրք :
| 8 մամուլ, վերջին մամուլը 6 թերթից։ Ութածալ։ Էջակալություն չունի, համարակալված են մամուլները հետևյալ կերպ՝ ա, բ, գ, դ, ե, զ, է և յուրաքանչյուր մամուլի առաջին երեք թերթերը (այսպես՝ Ա մամուլի երկրորդ թերթի համարն է՝ աբ, երրորդինը՝ ագ, չորրորդինը՝ ադ ևն)։ Ընդամենը 62 թերթ (124 էջ)։ Շարվ. չափը՝ 11x6,5 սմ։ Էջերն ունեն խորագրեր, որոնք պարփակված են զարդ-շրջանակներում։ Օգտագործված են 8 միևնույն ոճի, բայց իրարից տարբեր շրջանակներ, որոնք կրկնված են հաջորդաբար։ 4 փորագիր պատկեր՝ Ա մամուլի 2-րդ, Գ մամուլի 16-րդ, Զ մամուլի 7-րդ և Է մամուլի 1-ին էջերում։ 2 զարդ՝ «Վասն գանի» կոչվող հատվածի՝ հետագայում ավելացված ԳԳ մամուլի 1-ին և 12-րդ էջերում։ Զարդագրեր՝ Ա մամուլի 3-րդ, Դ մամուլի 1-ին, 6-րդ, 12-րդ, Ե մամուլի 7-րդ, 10-րդ, 12-րդ, 14-րդ, Է մամուլի 2-րդ, 9-րդ էջերում։Բնագրի վերջում խաչաձև տպարանանիշ լատինական D.I.Z.A. տառերով։ Առանց հիշագրերի։ Տպագրությունը կատարված է մոտ 14 կետաչափի ձեռագրանման բոլորագրերով, օգտագործված են նաև գլխագրեր։ Տիպը երկգույն է, սև ու կարմիր։Կարմրով են տպված բնագրի սկիզբը և որոշ հատվածներ։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ:
| ՀԳ 3623 օրինակն անվանաթերթ չունի, կազմված է Պարզատումարի հետ։ Մ 656 անվանաթերթ չունի, կազմված է Տաղարանի (644) հետ, 1632 քայքայված օրինակ, կազմված է Պարզատումարի (1633) հետ։ ՊԹ 463, կազմված է Պարզատումարի և Տաղարանի հետ։ ԱՉ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ԵՍՀՄ։ ՆՋԱՎ։ ՓՊԱԳ։ ԶՄՄ:
| Զ Մատ. 300-301, Պատմ. 22-28։ Տ «Բ», 1890, 95։ Գովր. «ՀԱ», 1889, 209-212։ Գալ. «ՀԱ», 1890, 162։ Խ «Ա», 1890, N 2036։ Գալ. «ՀԱ», 1894, 363։ ՏՊ «Բ», 1903, հտ. 5, 204։ Լ Հտ. 1, 14, Ղ Հտ. 1, 1288-1291: Ալ. «Բ», 1913, N 5170։ Գալ. «ՀԱ», 1913, 712-714, 717: Թ 37-39։ ԳԼ 42-44, 74, Ի «ԲՄ», 1964, 275-295, 1967, 183-189։ ԱԼ 14-29, Բ «Ս», 1965, N 3, էջ 86։ ԲԱ «Շող», 1967, N 1, էջ՝ 8-9:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Հայ հնագույն հրատարակություններից բանասիրության մեջ առաջինը հիշատակվել է Աղթարքը՝ 1865 թ, Ղ. Ալիշանի կողմից («Բազմավեպ», 1865, էջ 221)։ Այնուհետև, Գ. Զարբհանալյանը իր «Հայկ. մատ.» մեջ նկարագրել է Աղթարքը և Ուրբաթագիրքը (վերջինս «Կիպրիանոս» վերնագրով). Ուրբաթագրքի մասին գրված է, «Անթվական ամենահին տպագրություն, առանց նշանակության տեղվո, քաղաքի և հրատարակչի»։ Առաջին անգամ Գ Գովրիկյանը 1889թ. նկարագրելով Հակոբ Մեղապարտի Պարզատումարը, նրա տպագրության թվականը համարեց 1512ը՝ հենվելով բնագրի սկզբում նշված օրացուցային 961 թվականի վրա («Հանդէս ամս.», 1889, էջ 209-212)։ Գ. Գալեմքյարյանը, ամփոփելով հնագույն հրատարակությունների մասին եղած նյութերը, ամենահին հրատարակությունը համարեց Պարզատումարն այն նկատառումով, որ Ուրբաթագիրքն սկսվում է զարդագրով, իսկ Պարզատումարը՝ սովորական երկաթագրով («Հանդէս ամս.», 1890, էջ 161-163)։
Հետագայում հայտնաբերվեցին Հակոբի տպագրած Տաղարանն ու Պատարագատետրը: Վերջինս Հակոբ Մեղապարտի հրատարակած գրքերից միակն է, որ ունի հիշատակարան, որտեղ նշված է գրքի տպագրության թվականը՝ 1513, վայրը՝ Վենետիկ և տպագրիչի անունը՝ Հակոբ։ Տ. Պալյանը, հիմնվելով Գ. Գալեմքյարյանի վերոհիշյալ կարծիքի վրա, կազմեց Հակոբի այդ գրքերի ցուցակը («Հանդէս ամս.», 1894, էջ 360-361), ըստ հրատարակման հերթականության՝ առաջին՝ Պարզատումար-1512, երկրորդ՝ Պատարագատետր, այնուհետև՝ Ուրբաթագիրք, Տաղարան և Աղթարք (մնացած չորսը 1513թ.)։
Հայ հնագույն հրատարակությունների տպագրության այս ժամանակագրությունը ընդունվեց և դարձավ ավանդական՝ տեղ գտնելով հետագա շատ ուսումնասիրությունների մեջ։ Ռ. Իշխանյանը գտնում է («Բանբեր մատենադարանի», 1964, N 7, էջ 275295, և N 8, էջ 183-189), որ Հակոբ Մեղապարտի անունով հայտնի, մեզ հասած հնագույն հրատարակություններից առաջինը տպագրվել է ոչ թե Պարզատումարը, այլ Ուրբաթագիրքը, և որ Պարզատումարի սկզբում զարդագրի բացակայությունը պայմանավորված է միայն այն բանով, որ նրանում գլխատառ Ա-ն ոչ թե տառի, այլ թվանշանի դեր է կատարում, իսկ Հակոբ Մեղապարտի գրքերում թվանշանները, որպես կանոն, զարդագրով չեն տպագրված։ Հնագույն այս հրատարակությունների մեջ էջախորագրերի համար օգտագործված են տարբեր ոճի գծագրություններ ունեցող շրջանակների երեք խմբեր՝ Ուրբաթագրքի մեջ գործածված է շրջանակների մի խումբը միայն, որն առկա է նաև Աղթարքում, սակայն մի շարք նկատելի վնասվածքներով: Աղթարքի մեջ գործածված է շրջանակների երկու խումբ, որոնք կան նաև Պարզատումարի և Տաղարանի մեջ, ընդ որում, այս վերջիններում չկան Ուրբաթագրքի մեջ գործածված շրջանակները։ Բացի դրանից, Պարզատումարի շրջանակները անվնաս են Աղթարքում, մասամբ վնասված՝ Պատարագատետրում և ավելի վնասված՝ Տաղարանում։ Երուսաղեմից ստացված Պատարագատետրի ամբողջական մանրաժապավենը պարզ դարձրեց, որ այդ գրքում, ինչպես և Աղթարքում օգտագործված են թե՛ Ուրբաթագրքի 8 և թե՛ Պարզատումարի 16 շրջանակները, ընդ որում, Ուրբաթագրքի մի քանի շրջանակներ այստեղ ավելի քիչ են վնասված, քան Աղթարքում։ Դրանից էլ պարզ դարձավ, որ Պատարագատետրը Աղթարքից առաջ է տպագրվել։ Ըստ այդմ էլ որոշվեց մեզ հասած հայկական հնագույն հրատարակությունների տպագրման հաջորդականությունը՝ Ուրբաթագիրք, Պատարագատետր, Աղթարք, Պարզատումար, Տաղարան։
Ուրբաթագրքի մեջ կա մի հավելյալ մամուլ՝ Վասն գանի վերնագրով, համարակալված՝ ԳԳ: Գրքի տարբեր օրինակներում այն տեղադրված է տարբեր մամուլների միջև (Հանր. գրադարանի օրինակում՝ զ և է մամուլների միջև է)։
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
16 սմ.
Date:
1512
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
2198.
|
Փոքր քերականութիւն /
Publication:
Կ. Պոլիս :
Ա.հ.,
1567
, Այս գրքի մասին հիշատակել է Մաղաքիա Ճեվահիրճյանը իր ձեռագիր հիշատակարանում. «ՌԺԶ (1567) ի հայրապետութեան Հայոց Տեր Միքայէլի ԻԱ(21) ամի կաթողիկոսութեանն, ի մայրաքաղաքն Կոստանդնուպօլիս, յերկրորդի ամի թագաւորութեանն Օսմանցւոց սուլդան Սէլիմի, և. ի չորրորդ ամի պատրիարգութեան տէր Յակովբ րաբունապետի Կոստանդնուպօլսոյ, աս ոտս Յովհաննէս եպիսկոպոսին ընդ յովանեաւորութեամբ սուրբ Նիկողայոս եկեղեցւոյն Հայոց եղև ստամփայ, այսինքն պասմայ գիր, և տպեցալ փոքր քերականութի(ւն) տղայոց, ձեռամբ անարժան կնքագիր դպրի և մերս Յոթորին» («Ազգային տպագրութեան սկզբնաւորութիւնը և յառաջանալուն պատմութիւնը»,- «Բազմավեպ», 1850, էջ 232)։ | ՍՂՄ։ Միլանի գրատուն։ | «Բ», 1850, 232: ՂԱ (Բ), 1865, էջ 213։ ՂԱ հտ. 1, 535: Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 5։ Գալ. «ՀԱ», 1890, 162: Զ Պատմ. 47-48։ ՏՊ «Բյուր.», 1900, N 1, էջ 3-5, ՏՊ «Բ», 1903, N 6-7, էջ 205: Ղ հտ. 1, 130-131։ Թ 53, ԳԼ 68, 74, Կ 17-19։ ԱԼ 37-38: | ԾԱՆՈԹ.՝ Գ. Զարբհանալյանի «Պատմ. հայկ. տպագր.» (էջ 47-48) աշխատության մեջ վերը բերված քաղվածքի վերջին պարբերությունը փոքր ինչ փոխված է՝ «ձեռամբ անարժան կնքագիր դպրի մերս Յոթորին» (և-ը բացակայում է), որը պատճառ է դարձել երկու հակադիր կարծիքների առաջացման. առաջին, որ գիրքը տպագրվել է կնքագիր դպրի, այսինքն՝ Աբգար դպրի և Յոթորի ձեռքով, երկրորդ, որ տպագրվել է միայն կնքագիր դպիր Յոթորի ձեռքով։
1913 թվականին Ա. Ալպոյաճյանը հայտնել է մի նոր կարծիք, որ գիրքը տպագրվել է Աբգարի Կ. Պոլիս գալուց առաջ՝ փայտափորագիր տախտակների միջոցով։ (տե՛ս «Արոր», 1913, գիրք Ա էջ 38): Գիրքը ձեռքի տակ չունենալու պատճառով ոչինչ ստույգ ասել հնարավոր չէ։
Date:
1567
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
2199.
|
Ժամագիրք : Պատարագամատոյց.
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպ. Աբգար Դպիր Թոխաթեցու,
1568
, Գրքի նկարագրությունը կատարված է ոչ թե սկզբնաղբյուրից, այլ ըստ մատենագիտական աղբյուրների: | ՏԻՏՂԹ.՝ Ժամագիրք համառօտեալ աղաւթամատուց: | ԺԳ [13] մամուլ։ Ութածալ։ Գիրքը էջակալված չէ, հայկական տառերով համարակալված են միայն մամուլները սկզբից և վերջից։ Գրքի չափը՝ 19X13 սմ։ Բնագիրը՝ զարդագրերով, տպագրված է երկգույն՝ կարմիր և սև տառերով։ Կարմիրով է տպագրված 9-րդ մամուլի առաջին էջը, որը և Պատարագամատոյցի սկիզբն է՝ Աւրէնք արկանելոյ սպաս եկեղեցւոյ։ 1 պատկեր 9-րդ մամուլի 2-րդ էջում. խորանի առջև երեսը դեպի ժողովուրդը կանգնած մի ծերունի, քահանայա-պետական պատմուճանով, գլխին հրեական խույր։ Նկարի երկու կողմում լատինական տառերով տպված է՝ «Aarone sacerdote», իսկ նկարից դուրս, աջ կողմի լուսանցքում հայերեն տառերով՝ «Ահարոն քահանան է» (Գ. Զարբհանալյան, «Պատմ. հայկ. տպագր.» էջ 49-51)։ | ՀԻՇԱԱՏԱԿԱՐԱՆ՝ Ժամագրքի 58-րդ թերթին՝ «Գրեցաւ Աղաւթմատուցս, թվին ռ. ժ. է. ապրիլ իէ»: Պատարագամատոյցի վերջում՝ «Կազմեցաւ Աղաւթմատուցն և Պատարագամատուցս ի թվականիս ռժէ (1568) մայիս... աւրն եշաբթի: Ի հայրապետութի[ւն] տ[է]ր. միքայէլ... ի մայրաքաղաքն ըստամբաւլ, ընդ հովանեաւ Ս[ուր]բ. Նիկողոսին առ ոտս տ[է]ր. Յակոբ րաբունայպետ (պա)տրիագին: Կամակցութ[եամ]բ. այս քահանայիցս եւ... ի քսան ոմն տ[է]ր. սահակին և սարգիս, եւ, եւ խորվիրապցի առաքել աբեղին, եւ մղտեսի ուսումին, խօճա տովլաթենայ եւ...հաւատորի տիրացու մէ...ին, խաչատուրին Անանիային մղտեսի Յոհան, յիշեցէք ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր զաշխատող սորա զառաջինքն եւ զվերջինքս զարվեստիս,...թելայդիրքն որ անձամբ աշխատեցան: Եւ... ըստացան: զխոճայ մուրատն:Եւ զմղտեսի ֆ...նն, տիրացու մարտիրոսն իպրահիմշան Սատա...րն, եւ տոներն և խաթուն փաշան կրկին յիշեցէք ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր եւ զարվեստի շինաւղն Աբգար դպիրս կենակիցք և զհայրն իմ մղտեսի...կ եւ զմայրն իմ, մղտեսի յեւան և զդերաբոյս... զաւակս տիրացու Սուլթանն Ա[ստուա]ծ. յիշէ զիւր միւս անգամ գալուստն ամէն:» (Տ. Պալյան, Ցուցակ հայերեն հին տպագրութեանց:- «Բանասեր», 1903, էջ 206-207): | ՍՂՄ: Միլանի գրատուն։ ԶՄՄ։ ՀԳ 11 էջ լուս.: | ՂԱ «Բ», 1865, 221, ՂԱ հտ. 1, 536։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 5։ Տ «Բ», 1890, 103։ Գալ «ՀԱ», 1890, 162։ Զ. Պատմ. 49-51, Մատ. 234, ՏՊ «Բ», 1903, 206-207։ ՏՊ «Բյուր.», 1900, N 1, էջ 3-4։ Ղ հտ. 1, 824-825, 1159-1160: Թ 53։ ԳԼ 69, 71: Կ 20-22: ԱԼ 39-41։ | ԾԱՆՈԹ. ՝ Այս հրատարակությունը որոշ մատենագետներ դիտել են իբրև երկու առանձին գրքեր Ժամագիրք և Պատարագամատոյց այդպես էլ նշել են ցանկերում (տե'ս Ա. Ղազիկյան, «Հայկ. նոր մատ.», Էջ 824-825, 1159-1160, Տ. Պալյան, «Բանասեր», 1903, էջ 206-207, (Գ. Լևոնյան, «Հայ գիրքը և տպագր. Արվեստը», էջ 69, 74, Ռ. Իշխանյան «Տեղեկագիր», (հասարակական գիտությունների), 1963, N 1 էջ 89)։
19 սմ.
Date:
1568
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
2200.
|
Պարզատումար.
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպ. Աբգար Դպիր Թոխաթեցու,
1568
, ՏԻՏՂՈՍԱԹԵՐԹ ՉՈՒՆԻ։ | 13 մամուլ։ Ութածալ։ Գրքի չափը՝ 14X10 սմ։ Առաջին թերթի երկրորդ էջում՝ թվն Ռ. Ժ. Դ. բանալի առաջին գիրն րէ: | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ՝ «Աւրինակին թվականն ՌԺԴ էր մեր շինած տարին նահանջի էր և թվին ռժէ էր: Վասն աւրինակին համար զհին թւականն դրաք, զի առաջի ամ էր և տանուտէրն ի վերան խոյն էր կազմեցաւ պարզատումարս հայոց ի լաւ և ընտիր աւրինակացն. Յովանէս արհի. եպիսկոպոսն ու Մինաս Սարկաւագին ի մայրաքաղաքն Ըստամբաւլի՝ երկրորդի ամի թագաւորութեանն տաճկաց Սելիմին. ի հայրապետութիւնն հայոց Տէր Միքել կ[ա]թ[ո]ղ[իկո]սին, առ ոտս նոր Յակոբ րապունայպետ Պատրիարքին., ձերամբ անարժան Աբգարի. յիշեցէք ի մաքրափայլ աղաւթս ձեր զաշխատողքս որոց»: | ՍՀԳՖԳ։ | Զ Պատմ. 105-106։ Թ 53: ԳԼ 69, 74։ Կ 22-23։ | ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է ըստ Գ. Զարբհանալյանի («Պատմ. հայկ. տպագր.», էջ 105-106)։ Նույն տեղում ասվում է նաև, թե որտեղ է գտնվում գիրքը՝ «... Պարզատումարի ամբողջական օրինակ մը կգտնուի նաև Մոնագոյի մատենադարանին մեջ (ի Բավիերա), զոր տեսած է գեր. Սուքիաս Վարդապետ Պարոնյան, ինչպես գրեր էր մեզ»։
13 մամուլ.
Date:
1568
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա ]
(1),
|
All site content, except where otherwise noted, is licensed under a