|
|
1.
|
Այբբենարան եւ սաղմոս Դաւթի (՞).
Publication:
Մադրաս (՞) :
տպ. Հարություն Շմավոնյան Շիրազեցու (՞),
. 128 (՞) էջ.
, ՏԻՏՂՈՍԱԹԵՐԹՆ ԸՆԿԱԾ Է:
| 33-րդ էջում խորագիր`
ՍԱՂՄՈՍ / ԴԱԻԹԻ։ / Որոշեալ յատուկ` կանոնն առաջին և շարադասեալ հեգելով, ի / յօգուտ և ի դիւրութի[ւն] դեռա- /վարժից մանկանը։ /
| 128 (՞) էջ։ Ծավալր 13,5X9 սմ։ 33-րդ էջում 1 զարդ` Տեր Հարություն Շմավոնյան Շիրազեցու անվանատառերով։ Այս զարդը կա նաև Հարություն Շմավոնյանի Մադրասում տպագրած 1793 թվականի «Գիրք Պորփիւրի որ կոչի ներածութիւն» գրքի մեջ։
| ԿՄ թերի օրինակ։ ՀԳ 2 էջ լուս.։
| ԼՄ «Հասկ» 1970, N 9-10, էջ 383:
| ԾԱՆՈԹ.` Կ. Մինասյանը ուղարկել է այս գրքի երկրորդ մասի (Սաղմոսարանի) խորագրի լուսանկարը և նկարագրությունը, որոնց հիման վրա էլ կատարված է ներկա նկարագրությունը: Կ. Մինասյանի օրինակը թերի է, ուստի և նկարագրության մեջ գրքի բովանդակությունը տրված է ոչ լրիվ: Խորագրի վրա կա Հարություն Շմավոնյանի տպարանանիշը, որը ցույց է տալիս գրքի տպագրության վայրը և տպարանը Մադրաս, Հ. Շմավոնյանի տպարան։ Վերջինս գործել է 1789-1809 թվականներին (տե՛ս Թեոդիկ, «Տիպ ու տառ»)։ Գրքի տպագրական առանձնահատկություններից կարելի է ենթադրել, որ այն տպագրվել է մինչև 1800 թվականը։ Լևոն Մինասյանը («Հասկ») այս գրքի տպագրության թվականը նշել է 1772 (՞), իսկ տպարանը` Հակոբ Շահամիրյանի։ Նա, հավանաբար, այն շփոթել է 1772 թվականին Շահամիրյանի տպագրած «Այբբենարան»-ի հետ, առանց նկատի ունենալու գրքի 33-րդ էջում տեղ գտած Հարություն Շմավոնյանի տպարանանիշը։
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա ]
(1),
|
|
|
2.
|
Այբբենարան :
by Արնաուդյան, Անահիտ
Publication:
Երևան :
Շաղիկ,
1995
. 56 էջ :
, Հավելվածի տեսքով գրքին կցված է՝ Հովհ. Թումանյանի «Բզեզի դպրոցը».- [12] էջ գունանկ.
29 սմ.
Date:
1995
Availability:
No items available:
|
|
|
3.
|
Վիկտորիայ այբբենարան /
Publication:
Ի Կալկաթա :
Ի տպարանի Եպիսկոպոսական ճեմարանին,
1841
. 2 չհամարակալված, 108 էջ.
, Շարվածքը՝ 14,2x9 սմ: | Ինչպես երևում է Ղազիկյանի նկարագրությունից, գրքում բերված է միայն հեղինակի անվան սկզբնատառերը՝ Մ. Մ. Դ.: Զարբհանալյանը և Ղազիկյանը այդ սկզբնատառերը մեկնաբանել են որպես՝ «Մկրտչեան Մարտիրոս Դաւթեանց», որից երևում է, որ հեղինակի ազգանունը Դավթյանց է և ոչ թե Մկրտչյան: Սակայն թե՛ Ղազիկյանը և թե՛ մյուս մատենագետներն ու բանասերները հեղինակին Մկրտչյան ազգանունն են վերագրում: | Տիտղոսաթերթը՝ գծափակ, վրան՝ Ի հայրապետութեան տն. տն. Յովհաննու կաթողիկոսին ամենայն հայոց, եւ յառաջնորդութեան տեառն Խաչատրոյ առաջնորդին Սրբոյ Ամենափրկչի վանացն Ջուղայու: | Զ Մատ. 29, 653: Ղ. 1. 2039: | Գրքի թվային տարբերակը Հայաստանի ազգային գրադարանին է տրամադրել Նոր Ջուղայի Սուրբ Ամենափրկիչ վանքի Ներսես Շնորհալի գրադարանը:
Date:
1841
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
4.
|
ԱՅԲԲԵՆԱՐԱՆ /
Publication:
Տրիեստ :
տպարան Մխիթարեան,
1797
. 55 էջ ;
, Տիտղթ.՝ ԱՅԲԲԵՆԱՐԱՆ/ ՀԱՄԱՌՕՏ։/ Արարեալ յուսումն նորահաս/ տղայոց։/ Տպագրեալ յամի Տ[եառ]ն 1797. Եւ ի/ թուականու[թ]ե[ան] Հայոց տումարի՝ ռմխզ։/ Ի ԹՐԵՍՏ։/ Ի Տպարանի Միաբանութեան Հարց / Մխիթարեանց։/ Հրամանաւ Մեծաւորաց։/
| 55 էջ։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ և լատինատառ։ Տիտղթ.՝ զարդափակ, հրատ. վայրի անունից առաջ զարդ։ 2-րդ էջում մեծադիր խաչ՝ «ՈԿՎԱ» տառերով։ 1 գլխազարդ, էջերի վերջում փոքրիկ զարդեր, վերջազարդեր։ Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով օգտագործված են նաև նոտրգիր և գլխագրեր։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ։
| Մ 1874, ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ՀՀ։ ՀԳ լուս.։
| Ցուց. Վիեն. Մխիթ., 1736, էջ 63։
| Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
13 սմ.
Date:
1797
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
5.
|
Այբբենարան /
Publication:
Տրիեստ :
տպ. Մխիթարյան,
1797
. 104 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ ՆՈՐ ԱՅԲԲԵՆԱՐԱՆ/ Հանդերձ մեկնութ[եամ]բ տաճկական/ բառից՝ հայկական աշխարհաբառ / լեզուաւ։ / Եւ կարճառօտ ախորժելի խօսակցու[թ]ի[ւն]ք / ինչ տաճկերէն և հայերէն։ /
Տպագրեալ երր[որ]դ անգամ/ Յամի տ[եառ]ն 1797: / Ի ԹՐԵՍՏ. / Ի Տպարանի Հարց Մխիթարեանց։ / ՀՐԱՄԱՆԱՒ ՄԵԾԱՒՈՐԱՑ։/
| 104 էջ։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ և լատինատառ։ Շարվ. չափը՝ 11X7,5 սմ: Տիտղթ. զարդափակ, դարձերեսին խաչ՝ «ՈԿՎԱ» տառերով։ Հիշագրեր չունի։ 2 գլխազարդ, վերջազարդեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր և նոտրգիր։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ։
| ԳԱԹ Թ. Ազատյանի ֆոնդ 8208։ ԱԳԹ։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ՀՀ։ ՀԳ լուս.։
| Ղ հտ. 1, 134։
| Թվայնացվել է Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1797
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
6.
|
Նոր այբբենարան :
Publication:
Թրեստե (Տրիեստ) :
Ի տպարանի Հարց Մխիթարեանց,
1786
. 71 էջ ;
, Շարվածքը՝ 18X10 սմ։ | Տիտղթ.՝ ՆՈՐ/ԱՅԲԲԵՆԱՐԱՆ/ Հանդերձ մեկնութ[եամ]բ տաճկական/ բառից հայկական աշխարհաբառ/ լեզուաւ։/ Եւ կարճառօտ ախորժելի խօսակցու[թ]ի[ւն]ք/ ինչ տաճկերեն և հայերեն։/ Յամի տ[եառ]ն 1786։/ Ի ԹՐԵՍՏԷ։/ Ի Տպարանի Հարց Մխիթարեանց։/ ՀՐԱՄԱՆԱՒ ՄԵԾԱՒՈՐԱՑ։/
| Ութածալ։ Տիտղոսաթերթի վրա` զարդ, դարձերեսին` խաչազարդ, «ՈԿՎԱ» տառերով։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև նոտրգիր և գլխագրեր։
| ՀԳ 4730: ՍՂՄ։ ՎՄՄ։
| Ղ հտ. 1, 134։
| «Հայ գիրքը 1512-1800 թթ» մատենագիտության մեջ գիրքը նկարագրված է «Այբբենարան» վերնագրով և աստղանիշով:
| ՀԱԳ-ի օրինակն ունի միայն տիտղոսաթերթ և 11, 12-րդ էջերը։ Մնացած տեղեկությունները բերված են ըստ Ա. Ղազիկյանի («Հայկ. նոր մատ.»)։ Ըստ Հ. Ոսկյանի («Հանդէս ամս.», 1967, N 7, էջ 301) գրքի էջերի քանակը 71+1 (=72) է, իսկ բովանդակությունը նման է 1781 թվականի «Այբբենարան»-ին։ | Գրքի էջերը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
18 սմ.
Date:
1786
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
7.
|
ԱՅԲԲԵՆԱՐԱՆ /
Publication:
Պետերբուրգ :
տպարան Գրիգոր Խալդարյանցի,
1781
. 32 էջ :
, Տիտղթ՝ ՏԵՏՐԱԿ/ԱՅԲԲԵՆԱԿԱՆ :/ Արարեալ յուսումն դեռահաս տղայոց :/ Եւ տպագրեալ հրամանաւ Իշխանազնեայ տ[եառ]ն/ Յովսեփեան Առաքելաշաւիղ Արք Եպիսկոպոսի/ Սանահնեցւոյ Արղութեանց, և Առաջնորդի/ ազգին հայոց. որք են ընդ տէրութ[եամ]բ Ռուստաց :/ Ի Հայրապետութեան լուսան կար մօրն/երոյ Սրբոյ Աթոռոյն Էջմիածնի՝ Տ[եառ]ն/ Ղուկասու Սրբազնասուրբ Կաթուղի-/կոսի ամ[ենայն] Հայոց :/ Յամի Տ[եառ]ն 1781. ի դեկտեմբերի 15 :/ Ծախիւք և Տպիւք Ջուղայեցի Խալդարեանց/ Խօջամալի որդի պարոն Գրիգորին :/ Ի ՍԱՆԿՏՊԵՏԵՐԲՈՒՐԳ :/
| 32 էջ : Քառածալ, առանց մամուլանիշերի : Շարվ. չափը՝ 10 x 6,5 սմ : Տիտղթ. վրան փոքրիկ զարդ : 1 փորագիր պատկեր : Վերջազարդեր և զարդագրեր : Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև նոտրգիր և գլխագրեր :
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ։
| ՀԱԳ 3630: ՎՄՄ։ ՇՄ։
| Զ Պատմ. 210։ ԳԼ 163։ Ա հտ. 1, 705։ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
15 սմ.
Date:
1781
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
8.
|
Այբբենարան /
Publication:
Տրիեստ :
տպ. Մխիթարյան,
1781
. 71 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ Նոր Այբբենարան հանդերձ մեկնութեամբ տաճկական բառից հայկական աշխարհաբառ լեզուաւ։ Եւ կարճառօտ ախորժելի խօսակցութիւնք ինչ տաճկերէն եւ հայերէն։ Արարեալ ի խնդրոյ ծերունազարդ բարեպաշտօն Տէվէճի օղլու մահտեսի Սիմաւոնի որդի պարոն Կարապետին Գաղատացւոյ առ ի յիշատակ տոհմին իւրոյ եւ jօգուտ մանկանց հայրենեաց իւրոց։ Ի նորին իսկ արդեամբք եւ ծախուք տպագրութեամբ ի լոյս ածեալ Յամի Տեառն 1781։ Ի Թրեստէ։ Հրամանաւ Մեծաւորաց։
| 71 էջ։ Ութածալ։
| ՍՂՄ։ ՎՄՄ։
| Զ Մատ. 28: Ղ հտ. 1, 134: Ա հտ. 1, 705-706։
| ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է Հ. Ոսկյանի հոդվածից («Հանդէս ամս.», 1967, N 4-6, էջ 236-237):
Date:
1781
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
9.
|
Այբբենարան /
Publication:
Տրիեստ :
տպ. Մխիթարյան,
1776
. 31 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ ԱՅԲԲԵՆԱՐԱՆ ՀԱՄԱՌՕՏ: Արարեալ յուսումն նորահաս տղայոց։ Տպագրեալ յամի Տեառն 1776։ Եւ ի թուականութեան հայոց տումարի ՌՄԻԵ։ Ի Թրեստէ։ Ի Տպարանի Միաբանութեան Հարց Մխիթարեանց։ Հրամանաւ եւ Արտունութեամբ Կայսերական հրովարտակին։
| 31 էջ։ Ութածալ։
| ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ՀԳ 4 էջ լուս.:
| Զ Մատ. 28։ Ղ հտ. 1, 133։ Թ 147։ Ա հտ. 1, 705:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է ըստ Հ. Հ. Ոսկյանի հոդվածի («Հանդէս ամս.», 1967, 4-6, էջ 232-233)։ Էջերի քանակի և ծալերի մասին տեղեկությունները քաղված են Ա. Ղազիկյանից («Հայկ. նոր մատ.»)։
Date:
1776
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
10.
|
ԱՅԲԲԵՆԱՐԱՆ Եւ ՔՐԻՍՏՈՆԷԱԿԱՆ.
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպարան Ստեփանոս Պետրոսյանի,
1772
. 68 էջ ;
, Տիտղթ.՝ Տետրակ այբբենարան, որ է դուռն ընթերցական ուսման: Շարադրեցեալ սակս դեռաբուսիկ և նորաբողբոջ տղայոցն, նաև ամենից դեռ ևս ոչ ուսելոց զգիր, որք ունին զջան ուսանելոյ: Տպագրեցեալ ի թւին Հայոց ՌՄԻԱ, ի տպարանի Պետրոսեան Ստեփաննոսի:
| 68 զարդափակ էջ: Շարվածքի չափը շրջանակով՝ 11 x 6 սմ: Զարդագիր և գլխազարդ՝ 37-րդ էջում: Բնագիրը բոլորագրով, օգտագործված է նաև նոտրգիր: | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԳ 5128։ Մ 1231 թերի։ ՎՄՄ։ ԿՄ։ ԳԱՊ։ ԼՄԳ։
| Ղ հտ. 1. 133։ Թ 62։ ԳԼ 144։ Ա հտ. 1, 704։ ՏՊ □Բյուր.□, 1899, N 50-52, էջ 827:
| ԾԱՆՈԹ.՝ «Այբբենարան»-ի անվանաթերթը վերցված է Տ. Պալյանի «Անտիպ յիշատակարաններ և անյիշատակ տպագրութիւններ» հոդվածից («Բիւրակն», 1899, էջ 827), ուր նշված է, որ «Այբբենարանը» վերջանում է 36-րդ էջով, և 37-ից սկսվում է «Քրիստոնէական»-ը։ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում պահվող N 1231 օրինակը հավանաբար Տ. Պալյանի նշած 1772 թ. «Այբբենարան»-ն է։ Հ. Անասյանի «Հայկ. մատ.» աշխատության մեջ իբրև Այբբենարանի այս հրատարակության օրինակ հիշված է Մաշտոցի անվան Մատենադարանի հնատիպ գրականության հավաքածուի N 1714 գիրքը, որը ճիշտ չէ, իրականում այդ համարի գիրքը Սարգիս Իմաստասէրի «Մեկնութիւն եօթն թղթօցն կաթուղիկէից»-ն է։
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում: | Ալիգ. 1
14 սմ.
Date:
1772
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
11.
|
Այբբենարան /
Publication:
Մադրաս :
տպ. Հակոր Շաhամիրյանի,
1772
, Գիրքը նկարագրված է` ըստ մատենագիտական աղբյուրների:
| Լ հտ. 2, 481-482։ Թ 172։ ԳԼ 156։ Իզ «Վէմ», 1935, էջ 32։
| ԾԱՆՈԹ.՝ Լեոն («Հայկ տպագր.») այս հրատարակության մասին գրում է. «Առաջին գիրքը, որ լոյս տեսաւ Հակոբ Շահամիրեանի տպարանից, մի այբբենարան էր, որ նման չէր մեր սովորական այբբենարաններին, այլ կազմված էր նոր ձևով, երևի եւրօպական օրինակի վրա»։
Date:
1772
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
12.
|
Քրիստոնէական վարդապետութիւն և այբբենարան /
Publication:
Վենետիկ :
տպարան Ստեֆանո Օրլանդոյի,
1750
. 282 էջ :
, Տիտղթ.՝ ՔՐԻՍՏՈ/ՆԷԱԿԱՆ ՎԱՐԴԱ/պետութիւն։/ Ընդ որում դնի և այբբենարան,/ ի յուսումն մանկանց հաւա-/տացելոց, և ամենից որք/ ունին զպիտոյս։/ Շարադրեալ աշխատասիրութ[եամ]բ տ[եառ]ն Մխիթարայ Վարդապետի// Սեբաստացւոյ՝ Աբբայ Հայր Կոչեցելոյ./ Տպեալ յամի Տ[եառ]ն 1750./ յուլիսի 20./ Ի Հայրապետու[թ]ե[ան] Տ[եառ]ն Ղազարու/ ամ[եանայն] Հայոց Կաթուղիկոսի։/ Ի Տպարանն Որլանտեան Ստեփաննոսի։/ Ի ՎԷՆԷՏԻԿ։/ Հրամանաւ Մեծաւորաց./
| 282 էջ։ Տասներկուծալ, մամուլանիշերը հայատառ և լատինատառ։ Շարվ. չափը՝ 12,6x5 սմ։ 2 փորագիր պատկեր տիտղթ. դարձերեսներին։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով և նոտրգրով:
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ։
| ՀԳ 870: ԹՀԳ։ ՍՇչԳ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ԱՆ։ ԲԹ։ ՊՖ:
| Զ Մատ. 715։ Ղ հտ. 1, 2005-2006: Թ 45։
| ԾԱՆՈԹ.՝ Ա. Ղազիկյանը («Հայկ. նոր մատ.») հիշատակում է այս հրատարակության մի տարբերակը, որի մեջ 58 էջից հետո տեղ են գտել հետևյալ վերնագրերն ունեցող բնագրերը՝ «Համառօտութիւն Քրիստոնէական վարդապետութեան» (էջ 59-68), «Տեառն Ներսէսի Շնորհալւոյ բան՝ ի խրատ ուսումնասէր մանկանց. ի դիմաց այբուբենից տառից ոտանաւոր չափմամբ», (էջ 69-80), «Բան ներտաղական ասացեալ նորին տեառն Ներսեսի ի խրատ մանկանց ուսումնասիրաց: Ի դիմաց այբուբենից ոտանաւոր չափմամբ» (էջ 81-87), «Կարապետի մեծի վարդապետի ասացեալ, խրատս պիտանիս մանկանց եկեղեցւոյ ոտանաւոր տառիւք ըստ այբուբենից» (էջ 88-99), Շնորհալու «Հաւատով խոստովանիմ»ը (էջ 100-108)։ Ըստ Ա. Ղազիկյանի տվյալների, այս էջերի թուղթը ամբողջ գրքի հետ համեմատած, տարբեր է։
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
15,5 սմ.
Date:
1750
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
13.
|
Այբբենարան եւ քրիստոնէական /
Publication:
Կ.Պոլիս :
Ա.հ.,
1740
. 80 զարդափակ էջ :
, ՏԻՏՂԹ.՝ Հանդերձ Աստուծով, գիրք Այբուբենից. յաղագս նորեկ տղայոց և մանկանց անկրթից, նա և արանց դեռ եւս ոչ ուսելոց. որոց լիցի օժանդակ հասանել ի կատարումն կրթութեան և ի վարժումն ճահապէս ընթերցողութեան։ Յօրինեալ ներ տպարանումն սրբոյն մինասայ զօրավարին ի մայրաքաղաքն կոստանդնուպօլիս ի ներ թուում փրկչին ոչխ և ի հայոց ՌՃՁԹ. յունվարի, ա։
| 80 զարդափակ էջ։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Շարվ. չափը շրջանակով՝ 11,9X7,9 սմ։ 1 փորագիր պատկեր՝ 44-րդ էջում։ 2 գլխազարդ 36 և 45-րդ էջերում, զարդագրեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև նոտրգիր և գլխագրեր։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ։
| ԳԱԹ 15107 տիտղթ. ընկած է։
| Զ Մատ. 27։ Ղ հտ. 1, 133:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Տիտղթ. տրված է ըստ Ա. Ղազիկյանի («Հայկ. նոր մատ.»)։ | Թվայնացվել է Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1740
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա ]
(1),
|
|
|
14.
|
Քրիստոնէական վարդապետութիւն եւ այբբենարան /
Publication:
Վենետիկ :
տպ. Անտոնի Բորտոլիի,
1725
. 312 էջ :
, Ա ՏԻՏՂԹ.՝ ԳԻՐՔ/ ՔՐԻՍՏՈՆԷԱԿԱՆԻ/ Վարդապետութե[ան] /Ընդ որում դնի և այբբենա/րան, Ի յուսումն մանկանց/ հաւատացելոց, և ամենից/ Որք ունին զպիտոյս։/ Շարադրեցեալ աշխատասիրութ[եամ]բ Տ[եառ]ն/ Մխիթարայ Վարդապետի Սե/բաստացւոյ Աբբայ Հայր/ Կոչեցելոյ:/ Եւ տպագրեցեալ առ օգուտ/ ամենից ջանացողու[թեամ]բ նոյնոյ։/ Ի փառս Տ[եառ]ն, և ի պատիւ ամենասրբուհւոյ՝/ թագուհւոյն երկնից Կուսին Սարիամու/ և ի յօգուտ ազգիս հայկազնոյ։/ Յամի Տ[եառ]ն 1725. Փետր. 20./ Ի ՎԷՆԷՏԻԿ։/ Ի Տպարանի Անդօնի Պօռթոլի./ Հրամանաւ Մեծաւորաց, և Փռիվիլէճիով Գերազանցագունեղի Ծերակուտի։/
Բ ՏԻՏՂԹ.՝ ԳԻՐՔ/ ՔՐԻՍՏՈՆԷԱԿԱՆԻ/ Վարդապետութե[ան]/ Ի յուսումն մանկանց հաւատա-/ցելոց, և ամենից որք/ ունին զպիտոյս։/ Շարագրեցեալ աշխատասիրութ[եամ]բ Տ[եառ]ն/ Մխիթարայ Վարդապետի Սե/բաստացւոյ Աբբայ Հայր/ Կոչեցելոյ./ Եւ տպագրեցեալ առ օգուտ/ ամենից ջանացողու[թեամ]բ նոյնոյ։/ Ի փառս Տ[եառ]ն, և ի պատիւ ամենասրբուհւոյ/ թագուհւոյն երկնից Կուսին Մարիամու/ և ի յօգուտ ազգիս հայկազնոյ։/ Յամի Տ[եառ]ն 1725. Մարտի. 8./ Ի ՎԷՆԷՏԻԿ./ Ի Տպարանի Անդօնի Պօռթօլի./ Հրամանաւ Մեծաւորաց, և Փռիվիլէճիով/ Գերազանցագունեղի Ծերակուտի։/
| 312 էջ, Ա տիտղթ. դարձերեսը չտպագրված, Բ տիտղթ. գրքի 74րդ էջում։ Տասներկուծալ, մամուլանիշերը լատինատառ և արաբական թվանշաններով։ Շարվ. չափը՝ 14,5X8 սմ: 2 փորագիր պատկեր 10-րդ և 74-րդ էջերում։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 8 և 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ:
«ԲԱՆ ԱՌ ԸՆԹԵՐՑՕՂՍ» - առաջաբան:
| Մ 1778։ ԳԱԹ Թ. Ազատյանի ֆոնդ 8162 միայն «Քրիստոնէական»ը։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ԵՍՀՄ։ ՓՊԱԳ։ ԲԹ։ ԱԳԹ միայն «Այբբենարանը»: ՀԼՎ։ ԶՄՄ։ | Զ Մատ. 715, Պատմ. 158: Ղ հտ. 1, 2005։ Թ 44: Ե «Փ» 1881, N 4, էջ 19: Մակ. 139:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Թ. Ազատյանի ֆոնդի օրինակում բացակայում են 1-74-րդ էջերը, այսինքն՝ Այբբենարանը, նույնպիսի օրինակ է նկարագրված Ա. Ղազիկյանի մատենագիտության մեջ (Հտ. 1. էջ 2005)։ Գ. Զարբհանալյանը («Պատմութ. հայկ. տպագր.») և Թեոդիկը («Տիպ ու տառ») գրքի տպագրության թվականը սխալմամբ նշել են 1715։ | Թվայնացվել է Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1725
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
15.
|
Այբբենարան /
Publication:
Կ.Պոլիս :
տպ. Աստ. Կոստանդնուպոլսեցու,
1722
. 72 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ Հանդերձ Աստուծով. Գիրք այբուբենից. յաղագս նորեկ տղայոց և մանկանց անկըթից, նաև արանց դեռ եւս ոչ ուսելոց. որոց լիցի օժանդակ հասանել ի կատարումն կրթութեան և ի վարժումն ճահապէս ընթերցողութեան։ Յօրինեալ ներ տպարանում սրբոյն Մինասա զօրավարին ի մայրաքաղաքն Կոստանդնուպօլիս: Ներ թուում Փրկչին ՌԷՃԻԲ և ի Հայոց ՌՃՀԱ, մայիսի ժե.
| 72 էջ։ Ութածալ։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՍՂՄ։
| Զ Մատ. 26-27։ Ղ հտ. 1, 132-133։ Թ 57։
| ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է ըստ Ա. Ղազիկյանի («Հայկ. նոր մատ.»): Գրքում կա նաև «Քրիստոնէական»-ը առանց տիտղոսաթերթի։
Date:
1722
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
16.
|
Այբբենարան և քրիստոնէական /
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպարան Գրիգոր Մարզվանեցու,
1712
. ՃԾԳ, 10 չհ. (=163) զարդափակ էջ ;
, Տիտղթ.՝ ԱՍՏՈՒԾՈՎ ՀԱՆ/ԴԵՐՁ։/ Գիրք այբբուբենեանց։/ Յաղագս վարժման մանկանց/ տղայոց. և որք դեռևս գան ի/ կրթութի[ւն] տառից։ Ներկերտե[ա]լ ընդ հովանեաւ։/ Ս[ուր]բ Էջմիածնի. ի դիտապետու/թեան նորուն Գահի արժանա/ժառանգ Սրբազան Հօր մե/րոյ Տեառն Աղէքսանդրի/ Ամ[ենայն] Հայոց Կ[ա]թ[ո]ղ[ի]կ[ո]սի։/ Ի տպագրատան Գրիգոր դպ/րի մարզուանեցւոյ ի ք[ա]ղ[ա]քն/ Կոստանդինուպօլիս։/ Ներ թվում փրկ/չին. ռչբժ։/ Իսկ հայոց. ռճկա. յամսեանն/ սեպտեմբերի. թ. յաւոր/ երեքշաբթի։/
| Տիտղթ.՝ ԱՍՏՈՒԾՈՎ ՀԱՆ/ԴԵՐՁ։/ Գիրք այբբուբենեանց։/ Յաղագս վարժման մանկանց/ տղայոց. և որք դեռևս գան ի/ կրթութի[ւն] տառից։ Ներկերտե[ա]լ ընդ հովանեաւ։/ Ս[ուր]բ Էջմիածնի. ի դիտապետու/թեան նորուն Գահի արժանա/ժառանգ Սրբազան Հօր մե/րոյ Տեառն Աղէքսանդրի/ Ամ[ենայն] Հայոց Կ[ա]թ[ո]ղ[ի]կ[ո]սի։/ Ի տպագրատան Գրիգոր դպ/րի մարզուանեցւոյ ի ք[ա]ղ[ա]քն/ Կոստանդինուպօլիս։/ Ներ թվում փրկ/չին. ռչբժ։/ Իսկ հայոց. ռճկա. յամսեանն/ սեպտեմբերի. թ. յաւոր/ երեքշաբթի։/
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԳ 1442, 3225 թերի է։ ԵՍՀՄ։
| Ղ հտ, 1, 132։ Թ 56, Ա հտ. 1, 701-702։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 17։
| ԾԱՆՈԹ.՝ Գրքի` Հանր. գրադարանում եղած երկու օրինակներից մեկի (N 1442) ՃԺԸ- ՃԻԳ էջերի միջև կազմված են 12. իսկ ՃԼԲՃԼԵ էջերի միջև 48 այլ էջեր, տարբեր համարակալությամբ։ Մյուս օրինակը ( N 3225) այդպիսի ներդիրներ չունի:
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
18 սմ.
Date:
1712
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
17.
|
Այբբենարան եւ քրիստոնէական /
Publication:
Կ.Պոլիս :
տպ. Ս. Էջմիածնի և Ս. Սարգսի,
1700
. 64 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ Հանդերձ Աստուծով.- Գիրք յաբուբենից յաղագս նորեկ տղայոց և մանկանց անկրթից, նա և արանց դեռ եւս ոչ ուսելոց. որոց լիցի օժանդակ հասանել ի կատարումն կրթութեան, և ի վարժումն ճահապէս ընթերցութեան։ Յօրինեալ ներ տպարանում սրբոյն Էջմիածնի. և սրբոյն Սարգսի զօրավարի։ Ի Կոստանդնուպօլիս քաղաքի. ներ թուում փրկչին 1700, իսկ Հայոց ՌՃԽ դեկտեմբեր ամսոյ ի։
| 64 էջ։ Ութածալ։
| ՍՂՄ։ ՓՊԱԳ։ ԱՏԽ։
| Զ Մատ. 27։ Ղ հտ. 1, 132։ Թ 56։ Ա հտ, 1, 701:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է ըստ Ա. Ղազիկյանի («Հայկ. նոր մատ.»), որը նշում է, թե գրքի վերջում կա նաև Քրիստոնէական։ Գրքի անվանաթերթի փրկչական՝ 1700 և հայոց՝ ՌՃԽ (=1691) թվականները չեն համընկնում, հավանաբար տպագրական վրիպակ կա։
Գրքի՝ Ս. Ղազարի մատենադարանում պահվող օրինակի տիտղոսաթերթին կցված է թերթիկ, որի մի էջին տպագրված է. «Գիրքս այս շնորհեալ եղև/միաբանու[թ]ե[ան]ն մխիթարեանց՝ / ի երկուց քերց Քարաքաշեանց։/ Յամի Տ[եառ]ն 1758. յունվարի 10, ի Վենէտիկ»:
Date:
1700
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
18.
|
Այբբենարան եւ քրիստոնէական /
Publication:
Կ.Պոլիս :
տպ. Ս. Էջմիածնի և Ս. Սարգսի,
1700
, ՏԻՏՂԹ.՝ Հանդերձ Աստուծով.- Գիրք յաբուբենից...
| ՍՂՄ։
| Ղ հտ. 1, 132: Ա հտ. 1, 701։
| ԾԱՆՈԹ.՝ Ա. Ղազիկյանը, նկարագրելով 1700 թ. Կ. Պոլսում տպագրված Այբբենարանը, ավելացնում է. «Նոյն ճակատով, թուականով և դիրքով ուրիշ տպագրութիւն մըն ալ կայ ի Կ. Պոլիս» («Հայկ. նոր մատ.»)։ Այս հավաստման համաձայն տրված է ներկա նկարագրությունը։ Ներսես Տեր-Ներսեսյանը տեղեկացնում է, որ այսպիսի Սաղմոսարան իրոք կա Ս. Ղազարի մատենադարանում:
Date:
1700
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
19.
|
Այբբենարան /
Publication:
Մարսել :
տպարան Ս. Էջմիածնի և Ս. Սարգսի,
1675
. 94 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.՝ ԳԻՐԳ /ԱՅԲՈՒԲԵՆԻՑ/ Եւ կերպ ուսանելոյ զլեզուն ի/տալական ոճի: Քերակա/նութեան/ Այլև կանոնք ոմանք Աստեղա/բաշխականք վասն պահպա/նելոյ զառողջու/թիւն մարմ/նոյ:/ Տպագրեցեալ ի տպարանի սրբոյ Էջմի/ածնի և սրբոյն Սարգսի զօրավարին։/ Ի հայրապետութեան Տ[եառ]ն Յա/կոբայ ամենից Հայոց Կաթուղի/կոսի, արդեամբք և գոյիւք Սո/ղոմոնի պաշտօնատարի:/ Ի ՄԱՐՉԻԼԻԱՅ։/ թուին Ք[րիստոս]ի 1675։ Մարտի./ | 94 էջ, 17,18 և 71-79 էջահամարները կրկնված են։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ և արաբական թվանշաններով։ Շարվ. չափը՝ 9,2x6 սմ։ Գլխազարդեր և վերջազարդեր։ Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև նոտրգիր և գլխագրեր։ | ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ: | Մ 253 տիտղթ. և 3031 էջերը պոկված են։ ՍՂՄ։ ԿԿՄ։ ՓՊԱԳ։ ՈԻԿՐԳ։ ՄԲ։ ԱԲ։ ԶՄՄ։
| Զ Մատ. 26, Պատմ. 131: Ղ հտ. 1, 132։ Թ 157։ ԳԼ 111: | ԾԱՆՈԹ.՝ Գրքում 17, 18, 7179 էջահամարները կրկնված են, այդ պատճառով էլ բովանդակության մեջ հիշյալ համարները նշված են երկու անգամ։
Տիտղոսաթերթի լուսանկարը Հանրային գրադարանին է ուղարկել Զ. Պտուկյանը։ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
9,2 սմ.
Date:
1675
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
20.
|
Այբբենարան /
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպ. Հովհաննեսի և Պողոսի,
. 32 էջ ;
, ՏԻՏՂԹ.` ՏԵՏՐԱԿ / այբբենական: / Որ է դուռն Ըն/թերցական ուսման։/ Շ[ա]ր[ա]դր[ե]ցեալ սակս/դեռաբուսիկ և նո/րաբողբոջ տղայոցն. / Նաև ամ[ե]նից դեռ եւս / ո՛չ ուսելոց զգիրէ / որք ունին զջան ուսանելոյ. տպագրեցեալ ի տպ. ի Յօհաննիսի և Պօղօսի։
| 32 էջ։ Ութածալ։
| ՍՂՄ։ ՀԳ 4 էջ լուս.։
| Զ Մատ. 27, 668։ Ղ հտ. 1, 133։ Ա հտ. 1, 704։
| ԾԱՆՈԹ.` Նկարագրությունը կատարված է ըստ Ա. Ղազիկյանի («Հայկ. նոր մատ.»)։ «Այբբենարան»-ը պետք է տպագրված լինի 1778-1796 թվականների միջև, քանի որ Հովհաննես և Պողոս տպագրիչների համատեղ աշխատանքը եղել է այդ տա֊րիներին (տե՛ս Ք. Կորկոտյան «Հայ տպագիր գիրքը Կոստանդնուպոլսում», էջ 80-82)։
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
All site content, except where otherwise noted, is licensed under a