|
1.
|
Ըղձալի Քրիստոսի օրենքը :
by Հովհաննես Մրքուզ, | Հովհաննես Վարդապետ Մրքուզ Ջուղայեցի, | Հովհաննես Մրքուզ Ջուղայեցի, | Հովհաննես Ջուղայեցի, | Յովհաննէս Մրգուզ, | Յովհաննէս Ջուղայեցի, | Հովհաննես Մրքուզ Ջուղայեցի, | Հովհաննես | Հովհաննես Ջուղայեցի, | Սպահանեցի, | Ованес Мркуз, | Ованес Мркуз Джугаеци, | Ованес Мркуз Джулаеци, | Hovhannes Mrkuz Jugaeci, | Hovhannes Jughayetsi, | Hovhannes Mrkuz, | Hovhannes Mrguz, | Yovhannes Jughayetsi,
Publication:
Երևան :
Զանգակ -97,
1998
. 485 էջ ;
Date:
1998
Availability:
No items available:
|
|
2.
|
Ասույթներ քարոզների համար /
by Ալեքսանդր Ջուղայեցի
Publication:
Ա. տ. :
տպ. Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի,
1998
. 191 էջ ;
20 սմ.
Date:
1998
Availability:
No items available:
|
|
3.
|
Համաբարբառ Հին եւ Նոր Կտակարանաց /
Publication:
Յերուսաղէմ :
տպ. Առաքելական աթոռոյ Ս. Յակովբեանց,
1895
. Ա-Թ, 1578 էջ ;
, Սյունակագիր: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
30 սմ.
Date:
1895
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
4.
|
Ժամագիրք Հայաստանեայց Ս. եկեղեցւոյ/
Publication:
Ի Ջուղա :
Տպարան Ամենափրկչեան Սրբոյ Վանաց,
1890
. 589 էջ;
, Շարվածքը՝ 15,3x9 սմ: | Գրքի մատենագիտական նկարագրությունը չի ներառվել «Հայ գիրքը 1851-1900 թվականներին» մատենագիտության մեջ | Մ: | Նկարագրված օրինակը շապիկ չունի: | Տիտղոսաթերթին՝ Ի հայրապետութեան Տ.Տ.Մակարայ սրբազնակատար կաթողիկոսի Ամենայն Հայոց: Պտագրեալ ծախիւք հանգուցեալ պարոն Խաչկաց Աստուածատուրեան Ջուղայեցւոյ ի յիշատակ իր եւ ծնողաց Իւրոց: | Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում: | Շարվածքի տվյալը վերցված է armunicat.nla.am կայքից:
աղյուսակ.
Date:
1890
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
5.
|
Գիրք որ կոչի Սրբազնագործութիւն :
Publication:
Ի Մադրաս :
տպ. Սարգիս Ծատուր Աղավալյանցի,
1812
. 6 չհամարակալված, 415 էջ ;
, Շարվածքը՝ 11,5x16,5 սմ: | Գրքում պակասում են 279, 280, 413, 414 էջերը: | Արդեամբ և Ծախիւք Պարոն Սարգիս Ծատուր Աղայվալեն: | ՀԳ 3537, Մ, ԷՃԳ:
Ղ. 2. 93-94։ Թ 174։ ԳԼ 232: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
18 սմ.
Date:
1812
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
6.
|
ՎԻՃԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ ԱՌ ՇԱՀ ՍԼԷՄԱՆՆ ՊԱՐՍԻՑ /
Publication:
Կալկաթա :
տպարան Հովսեփ Ստեփանոսյանի,
1797
. 260 էջ ;
, Տիտղթ.՝ ԳԻՐՔ/ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ/Արարեալ ի նորն Ջուղայու Ս[ր]բ[ո]յ Ամենափրկչի /երահրաշ վանի միբան : Յովհաննէս ճգնազգեաց/ վ[ա]րդ[ա]պ[ե]տին՝ վիճաբ[ա]նու[թ]ի[ւն] առ Շահ Սլէմանն Պարսից :/ Տպագրեալ ի Վեհափառ Հայրապետութ[ան] Տ[եառ]ն՝/ՂՈՒԿԱՍՈՒ Սրբ[ա]յզ[ա]ն ԿԱԹՈՒՂԻԿՈՍԻ ամ[ենայն]/ Հայոց :/ Արդեամբք և համայն հոգաբարձութ[եամ]բ ըս[տ] սիրատենչ / ըղձակ[ա]տ[ար]ութե[ամբ] Ջուղայեցի Պայծառապերճ աղա /Մօսէին՝ որդւոյ հանգուցե[ա]լ պ[ա]ր[ո]ն Խաչիկ Առա-/քելին՝ Ջընթլումեանց կոչեցելոյ :/ Ի լուսահետ յարացոյց մերս յետագայից. ևես ի/օգոյդ և ի զբօսանս՝ ողջոցն Էկղ էսիաստիկեայ ժա-/ռանգաւորաց, և առ հաս[ա]ր[ա]կ պաշտօնասէր և աշխար-/ական ուխտից եկեղեցւոյ :/ Յամի փրկութե[ան] աշխարհի … 1797 :/ Եւ ի մերս թիւ … ռբճխզ :/ ի Հնդիկս :/ի Ծովընթեր մա[յ]րաք[ա]ղ[ա]քն Կազկաթա, ը[նդ] իշխանութ[եամ]բ մեծին Բրիտանացւոյ :/ Ի նորակերտ Տպար[ա]նի որ ը[նդ] հովանեակ Ս[ուր]բ Նազ[ա]րէթ / անուամբ Եկեղեցւոյն Հայոց : Եւ նորին վեր[ա]տեսուչ/ Ստեփաննոսա[ան]ն Տ[է]ր Յովսէփայ :/
| 8 չհ, 160, ղ, 2 չհ (=260) զարդափակ էջ : Տիտղթ. դարձերեսը չտպագրված : Քառածալ, մամուլանիշերը հայատառ : Շարվ. չափը շրջանակով՝ 18 x 11,8 սմ : Տիտղթ. զարդափակ : Էջախորագրերով : 8-րդ և ղ էջերում զարդ : Ղ էջի զարդի վրա Տեր Հովսեփ Ստեփաննոսյանի անվանատառերը : Գլխազարդեր, վերջազարդեր և զարդագրեր : Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր և նոտրգիր :
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԱԳ 2343։ Մ 357, 358, 1073։ ԷՎ։ ՎԳԱՊԻԳ։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ԵՍՀՄ։ ՄԲ։ ՆՋԱՎ:
| Զ Պատմ. 208։ Լ հտ. 2, 608։ ԳԼ 159։
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
20 սմ.
Date:
1797
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
7.
|
Դաւանութիւն հաւատոյ /
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպարան Աստվածատուր Կոստանդնուպոլսեցու,
1713
. 336 էջ ;
, Ա. տիտղթ.՝ ԴԱՒԱՆՈՒ/թի[ւն] հաւատոյ, և նե/րածութի[ւն] անուղղից/ տպեցեալ ի տպարա/նում սրբոյ Մինա/սայ զօրավարին և վը/կային Ք[րիստոս]ի։ Ի ընթըւում հայկա/կանիս.ռճկբ. և ի/ հայրապետութե[ան] տ[եառ]ն/ Աղէքսանդրի կա/թողիկոսի ամ[ենայն] հայոց։/
| Բ. տիտղթ.՝ ԳԻՐՔ ՀԱՄԱՌՕՏ/ վասն ճշմարիտ և ուղղա/փառ դաւանութե[ան] կաթո/ղիկէի եկեղեցոյս հայաստանեաց./ զոր ընկալաք ի ս[ր]բոյն Գրիգորէ/ լուսաւորչէն մերմէ. և յերից/ սուրբ ժողովոցն. և ևս ի սրբոց/ երկոտասանից հոգի ընկալ վար/դապետաց. Իսկ և վ[ա]ս[ն] ընդ դիմութե[ան] բա/նիցն երկաբնակաց. հարցմամբ/ և պատասխանելով հանդերձ. ի/ զուարճութիւն մանկանց եկեղե/ցւոյ ի յօգուտ եղբարց բարեբաս/տից լուսաւորչածին երամոց և փառս Ք[րիստո]սի/ յուսոյն/ մերոյ/ ամէն։/
| 336 զարդափակ էջ։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Շարվ. չափը շրջանակով՝ 13x7,4 սմ։ Ա տիտղթ. խորանի մեջ։ 10 փորագիր պատկեր։ Պատկերներից մի քանիսի և տիտղթ. վրա փորագրողի՝ Գրիգոր Մարզվանեցու անվան սկզբնատառերը (գր)։ Գլխազարդեր, վերջազարերդ, լուսանցազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված է նաև նոտրգիր։
| ՀԳ 134, 156, 189, 935, 3520: Մ 1147-1151։ ԷՎ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ՆՋԱՎ։ ԵՍՀՄ։ ՊՔԳ։ ՕՍԱԵ։ ՍՍԽԴԳ։ ՊՍՀԵ։ ՓՊԱԳ։ ՀԼՎ։ ՊԱՊ։ ՀԿՄ: ՄԱԳԳ։ ՌԹԳ։ ԿԹԱՄ։ ԲԱՄ։ ՈԻԱԳ: ՌԼԱԳ։
| Զ Մատ. 473-474։ Ղ հտ. 2, 91-93: Թ 57:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Գրքի վերը նշված օրինակները (Հանր. գրադարանի և Մատենադարանի) միանման չեն։ Հանր. գրադարանի N134 օրինակը մյուս օրինակներից տարբերվում է տիտղոսաթերթի վերջին տողի և 3-րդ էջի ոտանավորի շարվածքներով։ Այնուհետև, բոլոր օրինակներում, բացի N 134-ից, հանված են 319-320-րդ էջերը, այսինքն՝ Գրիգոր Տաթևացու ճառերը: Բոլոր օրինակների 88 և 286-րդ էջերում կան միևնույն պատկերները, որոնց տակ դրված մակագրությունները, սակայն, տարբեր են: Վրիպակներով են տպագրված բոլոր օրինակների էջահամարները, օրինակ՝ 315-ի փոխարեն տպագրված է 305, 316, 317-ի փոխարեն՝ 186, 187 և այլն։
| Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում
15,5 սմ.
Date:
1713
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
8.
|
Կրթութիւն հաւատոյ /
Publication:
Կ. Պոլիս :
տպարան Գրիգոր Մարզվանեցու,
1713
. ԲՃԾԱ (251) էջ :
, Ա ՏԻՏՂԹ.՝ Կրթութ[ւն]հա/ւատոյ. Տպա/գրեցե[ա]լ ի թվին/ հայոց. ռճկբ/ի Հայրապ[ե]տ[ո]ւ/թեան Տեառն/ Աղեկսանդրի:/
| Բ ՏԻՏՂԹ.՝ ԳԻՐՔ ՀԱՄԱՌՕՏ՝ վ[ա]ս[ն] ճշմ[ա]րու[թ]ե[ան] հաւատոյս քրիստո/նէականի. և ուղղափառ դաւա/նու[թ]ե[ան] ը[նդ]հանուր կաթողիկէի հայ/աստանեայցս եկեղեցւոյ. զոր ա/ռաք և ուսաք ի սրբոյն գրիգորէ երկրորդ լուսաւորչէն մերմէ. և /յերից ժ[ո]ղ[ո]վոցն ս[ր]բ[ո]ց. և ի ս[ր]բ[ո]ց հոգի/ ընկալ վ[ա]րդ[ա]պ[ե]տ[ա]ցն երկոտասանից./ զոր և ունիմք այժմ հաստատապ[էս]:/ Եւ վ[ա]ս[ն] ը[նդ]դիմութե[ան] բանիցն երկա/բնակաց. որք ոչ հետևին աւան/դու[թ]ե[ան] հոգիազգեաց հարցն՝ ս[ր]բ[ո]ց./ այլ՝ մտացածին բանից իւր[եա]նց. զոր/ուսան ի քաղկեղոնակնէ ժողո/վոյն. և ի տումարէն լևոնի. որք/ յայտնապէս ը[նդ]դէմ են երից/ ժողովոցն ս[ր]բ[ո]ց. և հարցն/ հոգիացելոց:/ Կրթութի[ւն] հաւատոյս քրիստոնէականի, ի/վարժումն մանկանց Կ[ա]թ[ո]ւղիկէի Եկեղե/ցւոյս Հայաստանեայց. Շարադրեցեալ/ աշխատութ[եամ]բ Յօհաննիսի ա[ստուա]ծաբան/ վարդապետի ջուղայեցւոյ:/ | Տպեցեալ թուին Փրկչին՝ ռէճժգ. Իսկ/ ըստ թվոյս հայկազնականի. ռճկբ:/ Ի հայր[ա]պ[ե]տու[թ]ե[ան] Ա[ստուա]ծանըկար աթ[ո]ռ[ո]յն/ ս[ր]բ[ո]յ Էջմիածնի և երիցս երանելոյ/ և ծայրագոյն ք[ա]հ[ա]ն[ա]յ[ա]պ[ե]տին ա[ստուծո]յ. և արիա/կան հովուապետին՝ջուղայեցի տ[եառ]ն/ Աղոկսանդրի՝ պանծալի և սրբազ[ա]ն/ Կ[ա]թ[ու]ղ[ի]կ[ո]սին ամ[եայն] Հայոց: Եւ ի պատրի/արգու[թ]ե[ան] ս[ր]բ[ո]ց աթողոցն՝ ե[րուսաղ]եմի և կոս/տանդինուպօլսի Իսահակայ Ա[ստուա]ծա/բանու[թ]ե[ան] վ[ա]րդ[ա]պ[ե]տին: Ի տպագրատա/նի Գրիգոր դպրի մարզուանեցւոյ:/ Նպաստութ[եամ]բ ս[ր]բ[ո]յն Էջմիածնայ,/ մօրն լուսոյ: Եւ ըն[դ] հովանեաւ ս[ուր]բ եկե/ղեցւոյն ա[ստուա]ծածնի: Ի մայրաք[ա]ղ[ա]քն/ կոստանդինուպօլսի: Ի փառս ք[րիստո]սի./ և ի յօգուտ եղբարց բանասիրաց:/
| ԲՃԾԱ (251)գծափակ էջ։ Տիտղթ.և սկզբի նկարը համարակալության մեջ չեն մտնում։ Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Շարվ. չափը շրջանակով՝ 12.3x8.4 սմ։ Ա տիտղթ. խորանի մեջ, խորանի վրա փորագրողի՝ Գրիգոր Մարզվանեցու անվանատառերը և փորագրության տարեթիվը (1157 գրգ)։ Լուսանցանիշերով։ 2 փորագիր պատկեր տիտղթ. դարձերեսին և 50-րդ էջում, առաջին պատկերի տակ քառատող ոտանավոր։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, վերնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԳ 1080, 1204: Մ 1032, 1033, 1035-1039: ԳԱԹ 9077: ՀԹՏԹ: ՄԼԳ: ՍՂՄ: ՎՄՄ: ԵՍՀՄ: ՆՋԱՎ: ՊՔԳ: ՊԱՊ: ՓՊԱԳ: ԿՄ: ԱՆ: ՀԼՎ: ԳԱՊ: ԼԽ:
| Զ Մատ. 473: Ղ հտ. 2, 90-91: Թ 55: ԳԼ 131:
| Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
15.5 սմ.
Date:
1713
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
9.
|
Համառօտ քերականութիւն եւ տրամաբանութիւն /
Publication:
Ամստերդամ :
Ա. հ.,
1711
. 78 էջ ;
, Շարվածքը՝ 13x18 սմ: | Տիտղթ.՝ ՀԱՄԱՌՕՏ/ՔԵՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ/ԵՒ/ՏՐԱՄԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ :/ որ է/ Քերթութի[ւն] բառի, և կըր/թութի[ւն] բանի :/ Արարեալ երկասիրութեամբ Յօհան/նիսի վարդապետի Ջուղայեցւոյ :/ ՅԱթոռակալութե[ան]ն Էջմիածնայ/եառն Աղէքսանդրի ամենից Հայ/ց Կաթուղիկոսի :/ Տպագրեցեալ/ ՅԱմի Փրկչին 1711. և Հայոց 1160 :/ ՅԱՄՍՏՐԴԱՄ :/ | 78 էջ : Ութածալ : Շարվ. չափը՝ 12 x 8 սմ : Բնագիրը բոլորագրով, օգտագործված է նաև նոտրգիր:
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԳ լուս.։ Մ 2106, 2107։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ԱՀԳ։ ՆՋԱՎ։ ՓՊԱԳ։ ԿՄ։ ԼԱՀԳ:
| Զ Մատ. 707, Պատմ. 174-175: Ղ հտ. 2, 93: Լ հտ. 1, 445: Թ 168: ԳL 122: ԱՍ 121։
| ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է գրքի լուսապատճենի հիման վրա, որն ուղարկել են պրոֆեսոր Ավետիս Սանջյանը (ԼոսԱնջելոսի համալսարան) և Լ. Մինասյանը։ Լուսանկարների և բովանդակության մեջ հրատարակչի և տպարանի մասին հիշատակություն չկա։ Գ. Զարբհանալյանը («Պատմ. հայկ. տպագր.», էջ 174) գրում է՝ «Վանանդեցվո մանր և ընտիր նորաձույլ գրերով եղած է այս տպագրություն, 78 փորագիր էջերու մեջ ամփոփված, առանց հիշատակարանի մը»։ Իսկ Ա. Սարուխանը («Հոլլանդան և հայերը», էջ 121) գրում է՝ «Թոմասի մահից ամիջապես հետո այն է 1711-ին, լույս տեսավ իր տառերով, բայց օտար տպարանում Ջուղայեցի Հովհաննէս վարդապետի հեղինակած «Համառօտ քերականութիւն և տրամաբանութիւն»... գիրքը»։ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1711
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
10.
|
Գիրք համառօտ վասն իսկապէս եւ ճշմարիտ հաւատոյ /
Publication:
[Նոր] Ջուղայ :
Տպագրությունը` Ամենափրկիչ վանքի,
1688
. 380 էջ ;
, Տիտղոսաթերթը՝ ԳԻՐՔ ՀԱՄԱՌՕՏ ՎԱ/սն իսկապէս և ճշմ[ա]ր[ի]տ/ հաւատոյ. և դաւան/ու[թ]ե[ան] ուղղափառ կաթ/[ու]ղիկէ. ընթ[հա]նուր հայեաստան/ե[այ]ց եկեղեցւոյ։ զորս առաք և/ ունեմք այժմ. ի Գրիգորէ ս[ուր]բ/ լուսաւորչէն։ և Երից ս[ուր]բ ժո/ղովոցն և ի Ս[ր]բ[ո]ց. հոգի ընկալ./ երկոտասան վ[ա]րդապետ[ա]ցն։ և/ ևս վ[ա]ս[ն] ը[նդ]դիմութե[ան] երկաբնա/կաց. որք հետևին ըս[տ] մտացա/ծին բանից իւրեանց. և ոչ ըս[տ] աւանդութե[ան] ս[ր]բ[ո]ց հոգի ընկալ/ հարցն. զոր ստացեալ ուսան/ ի քաղկեդոնական ժողովոյն./ և ի տումարէն լևոնի. որ յայ/տնի// ը[նդ] դէմէ երից ս[ուր]բ ժողովոյն./ և ա[ստուա]ծ ընկալ ս[ուր]բ հարցն։/
ԵՂԵՒ ՏՊԱԳՐՈՒ/ ԹԻ[ւն]ս ի թագաւորու[թ]ե[ան]/ արքայից արքայ. Շահ/ սուլէման. թագաւորին։ ի Հայրապետու[թ]ե[ան] Տ[եառ]ն Եղիազար/ու Կ[ա]թ[ու]ղ[ի]կ[ո]սի ամ[ենայն] Հայոց։ ի ջու/ղայ. ի վանս Ս[ուր]բ ամենափրկչի/ Ձեռամբ նորին առաջնորդի/ Ստեփաննոսի Արհի Եպ[իս]կ[ոպո]սի./ ի քալանթարու[թ]ե[ան] պայազատ/ Պ[ա]ր[ո]ն Աւետին։ Աշխատողք/ տպարանումս զսարգիս և/ զա[ստուա]ծատ[ո]ւր իր[ի]ց[ո]ւնքս ևս յի/շել աղաչեմք։/// ԴԱՒԱՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱ/ՅՈՑ ԵՒ ՆԵՐԱ/ ԾՈՒԹԻՒՆ ԱՆՈՒՂ/ ՂԻՑ։/ SMBOLYM ARMENIORYM ET/ INTRODYCTIO DE DIDIREG/TAM./ ի Թուոյ փրկչին ռ.զճ.ձը։/ և ըստ Հաոց. ռճլ և զ.։/ Օգնեա Հոգի սուրբ ա[ստուա]ծ և/ հաս ի թիկունս տկարութե[ան]ս/ մերոյ։/ | 16 չհ, 364 (=380) էջ։ ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Շարվ. չափը՝ 8,2x5,2 սմ։ Տիտղթ. գտնվում է 16 չհ էջերից հետո։ Էջախորագրեր և լուսանցանիշեր։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր և լուսանցազարդեր։ Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև 10 կետաչափի բոլորագիր, նոտրգիր և գլխագրեր։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՈՒՆԻ:
| ՀԳ 3221 սկզբից թերի։ Մ 1145, 1146, 1610։ ԷՎ։ ԱԺԻԼՄ։ ՍՂՄ։ ԵՍՀՄ։ ԿՄ։ ՀԿՄ։ՆՋԱՎ: | Զ Մատ. 471-473։ Ղ հտ. 2, 88-90։ Լ հտ. 1, 351: Թ 162։ ԳԼ 90։ ԱԼ 102։ ԱԳ «Սիոն», 1967, սեպտ.- հոկտ., էջ 446-448։ ԼՄ «Ն», 1972, էջ 55-56։ Կ-Ո «Գ», 1970, N 5։ | Ծանոթագրություն՝ Գրքի անվանաթերթին նշված հայկական ՌՃԼԶ (1687) և փրկչական՝ ՌԶՃՁԸ (1688) թվականները տարբեր են։
Բնագրի 9 գլուխները (բացի առաջինից) ունեն մեկ ընդհանուր վերնագիր՝ ԴԱՒԱՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՈՑ ԵՒ ՆԵՐԱԾՈՒԹԻՒՆ ՅԱՂԱԳՍ ԱՆՈՒՂՂԻՑ։ SMBOLYM ARMENORYM ET INTRODYCTIO DE DIDIREGTAM. | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
12,5 սմ.
Date:
1688
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
11.
|
Աստուածաշունչ /
Publication:
Նոր Ջուղա :
տպ. Ամենափրկիչ վանքի,
1650
, Անավարտ տպագրություն: | Գրքի նկարագրությունը կատարված է ոչ թե սկզբնաղբյուրից, այլ ըստ մատենագիտական աղբյուրների: | ԽՆ «Ա», 1795, էջ 233։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 9։ Թ 162: Գ «ՀԱ», 1914, էջ 15-16։ ԼՄ «Ն», էջ 44-45, | Ծանոթություն. Այս անավարտ տպագրության մասին առաջին անգամ հիշատակել է Խաչատուր Նորջուղայեցին «Պատմութիւն պարսից» ուսումնասիրության մեջ (էջ 121). «Ուր և անդ բազում գրեանց՝ որք տպեցին, սկսան ընդ որոց և տպել զԱստուածաշունչ գիրն, այլ վասն մեղաց մերոց մնաց թերակատար, որպէս կայ մինչև ցայսօր ի միջի մերում. սա կարին լաւագոյն ունելով զթուղթն ու զգիրն, քան զառաջին տպեալ գրեանսն» (տե՛ս նաև «Ազդարար», 1795, էջ 233)։
Գրքի մասին հիշատակել են նաև Ա. Երիցյանը, Թեոդիկը, Գ. Գալեմքյարյանը և ուրիշներ։ Թեոդիկը գրքի տպագրության թվականը համարում է 1650-ը։
Date:
1650
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
12.
|
Պարզատումար /
Publication:
Նոր Ջուղա :
Ի տպարանի Ամենափրկիչ վանքի,
1647
. [84] գծափակ էջ.
, Շարվածքը շրջանակով՝ 9x6,2 սմ: | Տիտղոսաթերթին՝ ԳԻՐՔ ՏՈՒՄԱՐԱՑ ՈՐ ԵՒ ՊԱՐԶԱ/ՏՈՒՄԱՐ ԿՈՉԻ։ / Զոր փոխարկեալ եղև՝ ՛իյամսոց և ՛իտու-/մարացն Հռօմայեցւոց, ՛իյամիսս և ՛իտօ-/մարս Ազարիայի կոչեցելոյ։ / Ձեռամբ Նուաստ Յովհաննէս Վար-/դապէտի, Ջուղացւոյ․ Աշակերտի մե-/ծին Խաչատրոյ Կեսարացւոյ։ / Որ և Տպագրեալ աճեցո՛յց զսա․ Յամին, Որ ՛ի ծնընդենէն Ք[րիստոս]ի․ Ռ․ Ո․ Խ․ և Է։ / ՛իսկիզբն, Յունիսի՛ ամսոյ։ / իսկ ը[ստ] Հայոց՝ Հազար և Ղ և ե․ թուին։ / ՛իվայելո՛ւչ և ՛իթագաւորանիստ Քաղաքն / ՛ի Տեղապօլիս այ[սինքն], ՛ի Շօշ, որ և Սպահան։ / ՛ի Տպարանի իւրում․ զոր է ա[ստուա]ծ՝ յարևմտից / ՛ի ս[ուր]բ ուխտն Ամենափրկի՛չ։ / Յօժարութ[եամ]բ՝ Ս[ուր]բ Միաբանութեանս։ / | Առանց էջակալության, մամուլանիշերի և հիշագրերի: Տասներկուծալ: Բնագիրը՝ 6 կետաչափի բոլորգրով, օգտագործվել են նաև թռչնագիր գլխագրեր։ Բնագրում՝ 1 գլխազարդ, 1 վերջազարդ, 2 լուսանցազարդ և 2 զարդագիր աղյուսակ (12-13-րդ էջերում)։ | Տիտղոսաթերթի դարձերեսին և 80-րդ էջում՝ զարդափակ շրջանակով զարդանկարներ՝ սափորի պատկեր, վրան՝ նշումներ. «Յի[սուսի] Ք[րիստոս]ի ծառայ Յովհաննէս Ջուղայեցի ...: Վ[ար]դ[ապե]տ եւ սպ[ա]սաւոր Էջմիածնի որ ի ՌՉԸ», «Ք[րիստոսի] ծառայ Յովհաննէս վարդապետ Ջուղայեցի»: Հիշատակարան ունի:
Գրքի տիտղոսաթերթին և հիշատակարանում նշված երկու թվականների (ՌՈԽԷ = 1647 և հազար ՂԵ = 1646) տարբերությունը, հավանաբար, տոմարական տարբեր հաշվարկումների հետևանք է։
Թվայնացված օրինակի մի շարք զարդանախշեր և գլխատառեր մատիտով կարմրացրած են: Գրքի մատենագիտական նկարագրությանն անդրադարձել են Գ. Զարբհանալյանը (Հայկական մատենագիտութիւն, Վենետիկ, 1883, էջ 133), Լեոն (Հայկական տպագրութիւն, հտ. 1, էջ 223) և ուրիշներ։ Թեոդիկը մանրամասն նկարագրել է նաև Հովհաննես վարդապետի գործունեություն Նոր Ջուղայում (Տիպ ու տառ, Կ. Պոլիս, 1912, էջ 162)։
«Հայ գիրքը 1512-1800 թվականներին» (Երևան, 1988, էջ 31) գրքի մատենագիտական նկարագրությունն արվել է աշխարհի մի քանի պահոցներում պահվող սակավ օրինակների հիման վրա: Այն ֆիզիկապես բացակայում է հայաստանյան գրադարաններում: | ՎՄՄ։ ՀԱԿՈԲՀ։ ՆՋԱՎ։
Զ Մատ. 133: Լ հտ, 1, 223: Թ 162, ԳԼ 90: Ա 275-276։ Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 9։ ԱԼ 100: ԼՄ «Ն», 39-44, Կ-Ո «Գ», 1970, N 5։ | Գրքի թվային տարբերակի հղումը վերցվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանից:
Date:
1647
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
13.
|
Սաղմոսարան /
Publication:
Լիվոռնո :
Տպարան Հովհաննես Ջուղայեցու,
1644
. 4 չհ., ԻԴ, Դ, 3 չհ. թերթ (=395) էջ.
, Շարվածքը՝ 7,5x4,7 սմ։ | Տիտղոսաթերթին՝ ԳԻՐՔ ԵՒ ՍԱՂՄՈՍՔ / ԴԱՒԹԻ / Որ և Սաղմոսարան կոչի։ / Տպագրե[ա]լ եղև ՛ի Հայր[ա]պետու[թ]ե[ան]ն / Հայոց։ Տէր փիլիպոսի Սրբա-/զան կաթուղիկոսի։ / Հրամանաւ և կամօք. Երջանիկ / Խաչատուր վ[ար]դ[ա]պ[ե]տին կես[ա]րացոյ։ / Ձեռ[ա]մբ և Հոգ[ա]ցողու[թեամ]բ Նուաստ / Յովհաննէս վ[ար]դ[ա]պ[ե]տի Ջուղացոյ / Յիւրում Տպարանի, զոր կայա-/ցոց յԻտալիա։ / Ի վայել[ո]ւչ․ Քաղաքն և ՛ի նավահան/գիստն ՛ի Լիվոռնոյ։ ՛ի թ[ուին] ռղգ․ / Յօժարութ[եամ]բ Վերակացուաց։ / | Ութածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Բնագիրը 8 կետաչափի բոլորագրով: Բնագրում՝ թռչնագիր գլխագրեր, գլխազարդեր, լուսանցազարդեր, 1 փորագիր պակեր՝ Ա. թերթից առաջ: Տպագրությունը երկգույն՝ կարմիր և սև: Բնագրում, շապիկի դարձերեսին և վերջերեսին՝ ձեռագիր նշումներ: Տիտղոսաթերթի դարձերեսին և 374-րդ էջում՝ զարդանկար՝ սափորի պատկեր, վրան՝ նշում. «Շնորհօք ամենազօրին ա[ստծո]յ արտկայացաւ տիպք, տպագրուես[ցաւ] ձեռամբ Յովհաննէս վ[ար]դ[ա]պ[ե]տի Ջուղայեցւոյ ի թվ ՌՂԳ ի մայիսի ամսա իժ»: Հիշատակարան ունի:
Թվայնացված օրինակի մի շարք զարդանախշեր և գլխատառեր մատիտով կարմրացրած են:
Գ. Զարբհանալյանը (Հայկական մատենագիտութիւն, Վենետիկ, 1883, էջ 605-606) մանրամասն նկարագրել է սույն տպագրությունը՝ մեջբերելով անվանաթերթն ու հիշատակարանը: Ըստ այդ անվանաթերթի և հիշատակարանի՝ գիրքը տպագրվել է 1645 թ. մայիսի 10-ին, սակայն գրքի վերջում առկա մի տեղեկության հիմքի վրա նա նշել է, որ այն տպագրվել է 1644 թ. մայիսի 10-ին. «ի թվ. ՌՂԳ ի մայիսի ամսոյ ժ»։ «Պատմութիւն հայկական տպագրութեան» (Վենետիկ, 1895, 86-90) գրքում այն զետեղված է 1643 թ. ներքո: 1643 թ. տպագրություն են համարել նաև Լեոն և Թեոդիկը (Լէո, Հայկական տպագրութիւն, հտ. 1, էջ 222, Թէոդիկ, Տիպ ու տառ, Կ. Պոլիս, 1912, էջ 50, 161):
«Հայ գիրքը 1512-1800 թվականներին» (Երևան, 1988, էջ 28-29) գրքի մատենագիտական նկարագրությունն արվել է 4 լուսապատճեն էջի և հավանաբար Ս. Ղազարի ու Վիեննայի Մխիթարյան միաբանությունների օրինակների ուսումնասիրության հիմքի վրա: Այն ֆիզիկապես բացակայում է հայաստանյան գրադարաններում: | ՀԱԳ 4 էջ լուս.։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ՄԲ։ ԲԹ։
Զ Մատ. 605-606, Պատմ. 86-90։ Լ հտ. 1, 222։ Թ 50,161։ ԳԼ 89: Ե «Փ», 1881, N 4, էջ 9: ԱԼ. 100: ԳՄ «ՀԱ», 1967, էջ 28-30։ ԼՄ «Ն», 17-22, Կ-Ո «Գ», 1970, N 5։ | Գրքի թվային տարբերակի հղումը վերցվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանից:
Date:
1644
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|