|
|
1321.
|
Քրիստոնէական վարդապետութիւն.
Publication:
Ա. տ. :
Ա.հ.,
1791
. 172 էջ.
, Շարվածքը՝ 11x5,5 սմ: | Քառածալ, մամուլանիշերը հայատառ։ Գլխազարդեր, վերջազարդեր և զարդագրեր։ Բնագիրը 10 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև գլխագրեր և նոտրգիր: Տիտղոսաթերթը զարդափակ, դարձերեսին՝ «Եկայք, որդեակք իմ և լուարուք ինձ և զերկիւղ տ[եառ]ն ուսուցիչ ձեզ»։ Նույնը՝ hայատառ թուրքերեն։
| Գրքի նկարագրությունն ամբողջացվել է «Հայ գիրքը 1512-1800 թթ.» մատենագիտությունից, ուր նկարագրությունը կատարվել է ժամանակին Զմմառի միաբանության մատենադարանից Անդրանիկ վրդ. Չագըճյանի ուղարկած մանրաժապավենից և որոշ էջերի լուսապատճենից։
Մաշտոցյան Մատենադարանի օրինակը թերի է, բացակայում են տիտղոսաթերթը, 1-36, 79-82, 95, 96, 152-172 էջերը: | Մ։ ԶՄՄ։ ՍՂՄ։ ՕԲԳ։ ՎՄՄ։
| Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1791
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
1322.
|
Գիրք աղօթից.
Publication:
Վենետիկ :
Ի տպարանի Անտոնի Բորտոլիի,
1793
. 144, 110 էջ :
, Շարվածքը՝ 14x8 սմ։ | Տիտղոսաթերթին՝ ԳԻՐՔ ԱՂՕԹԻՑ/ ԵՒ/ Զանազան մաղթանաց առ ք[րիստո]ս, /և առ ս[ուր]բ ա[ստուա]ծածինն։/ Եւ մտածական աղօթք ի պատիւ չար-/չարանաց ք[րիստո]սի։ Եւ ի պատիւ տօնա-/խմբութե[ան]ց ս[ուր]բ ա[ստուա]ծածնի:/ Այլ և երգք հոգևորք ի վ[ե]ր[ա] զա/նազան տօնից։/ Արարեալ ի պէտս հայոց բնակելոց/ յԱրտեալ։/ Յամի տ[եառ]ն 1793։/ Ի ՎԵՆԵՏԻԿ։/ Ի տպարանի անտոնի պօռթօլի:/ Հրամանաւ մեծաւորաց։/ | Ութածալ, մամուլանիշերը՝ լատինատառ և արաբական թվանշաններով:Բնագիրը 10 և 8 կետաչափի բոլորգրով, օգտագործված է նաև նոտրգիր:
Շապիկը՝ զարդափակ,ոսկեգույն երիզներով, կռնակին՝ ոսկեգույն զարդանախշեր: Տիտղոսաթերթը՝ զարդափակ, վրան՝զարդանկար:
Բնագրում գլխազարդեր, գլխագրեր, վերջազարդեր և զարդագրեր, 5 փորագիր պատկեր՝ տիտղոսաթերթին հաջորդող թերթին. «Ամենասուրբ Երրորդութիւն», առաջին էջակալություն՝ էջ 38.«Խաչելութի[ւն] տ[եառ]ն մերոյ», էջ 66. «Ա[ստուա]ծածին մայր փրկչին մերոյ», էջ 106. «ՍուրբԱլոսիոս Գոնզակայ, Որ անմեղիդ չեմ նմանօղ, եղէց զղջման քում հետևող», երկրորդ էջակալություն՝ էջ 4. Հրեշտակներ և առաքյալներ:
Հիշատակարան չունի։
Գիրքն ունի երկու էջակալություն: Առաջին էջակալության 2, 3, 65, 105-րդ և երկրորդ էջակալության2 և 3-րդ էջերը դատարկ են: Գրքի երկրորդ հատվածն ունի զարդափակ տիտղոսատ՝ «Երգք զանազանք» խորագրով և զարդանախշով: Թվայնացված օրինակի շապիկի դարձերեսին՝ առանձին փակցված էջին՝ զարդանախշ՝ Մխիթարյան միաբանության զինանշանի պատկերով՝ Ո Կ Վ Ա՝ «Որդեգիր Կուսի-Վարդապետ Ապաշխարութեան» նշանաբանի սկզբնատառերով:
«Հայ գիրքը 1512-1800 թվականներին» (Երևան, 1988, էջ 669-670) մատենագիտության մեջմատենագիտական նկարագրությունը կատարվել է Լոնդոնի Բրիտանական գրադարանում, Վենետիկի և Վիեննայի Մխիթարյան մատենադարաններում պահվող սակավ օրինակների հիման վրա:Նկարագրության մեջ շարվածքը նշված չէ: | ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ԲԹ։
Զ Մատ. 22։ Ղ հտ. 1, 122։ Ա հտ. 1, 628-629։ | Գրքի թվային տարբերակի հղումը վերցվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանից:
Date:
1793
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
1323.
|
Պսակ կուսին /
Publication:
Վենետիկ :
Ա.հ.,
1794
. 72 գծափակ էջ.
, ՏԻՏՂԹ.՝ ՊՍԱԿ/ ԿՈՒՍԻՆ:/ Նուիրմունք զանազան/ աղօթից՝ հանդերձ խոր/հըրդածու[թեամ ]բք՝ ի յիշա-/տակ եօթն ցաւոց/ ս[ուր]բ ա[ստուա]ծածնին./ Եւ ի պատիւ եօթն խնդու-/թեանց նորին։/ Յամի տ[եառ]ն. 1794։/ Ի ՎԷՆԷՏԻԿ./ Հրամանաւ մեծաւորաց։/
| 72 գծափակ էջ։ Տասներկուծալ, մամուլանիշերը հայատառ և լատինատառ։ Շարվածքի չափը՝ 9,8X5 սմ: Տիտղոսաթերթը զարդափակ, դարձերեսը չտպագրված: 1 փորագիր պատկեր, գլխազարդեր և վերջազարդեր: Բնագիրը 12 կետաչափի բոլորագրով, օգտագործված են նաև նոտրգիր և գլխագրեր։
| ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ։
| ՀԳ 1 էջ լուս.։ ՎՄՄ։ ՍՂՄ։ ԵՍՀՄ։ ՄԲ։ ԲԹ։ ՊՊԳ։ ՊՖ։
| Զ Մատ. 585։ Ցուց. Վենետ. Մխիթ., 1910, էջ 98:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Գրքում հեղինակի անունը չի հիշատակված, նկարագրության մեջ այն դրված է ըստ Մխիթարյան գրացուցակի (Վենետիկ, 1910, էջ 98)։ «Հայ գիրքը 1512-1800 թթ.» մատենագիտության մեջ գրքի նկարագրությունը կատարվել է լուսանկարից, որն ուղարկել են Գաբրիելլա Ուլուհոջյանը և Մանուկ Բարիքյանը։
| Գիրքը թվայնացվել է Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքութեան Կիւլպէնկեան Մատենադարանում:
Date:
1794
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1324.
|
Աւետարան տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի.
Publication:
Ի Վենետիկ :
Ի վանս Սրբոյն Ղազարու,
1804
. 608 էջ :
, Շարվածքը՝ 6,5x12,2 սմ:
| Գրքի Մատենադարանի օրինակը վերջից թերի է, ընդհատվում է 504 էջում: | Զ մատ. 77։ Ղ. 1. 269: | Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
8 սմ.
Date:
1804
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1325.
|
Տարեգրություն 1799 տարւոյն /
Publication:
Վէնէտիկ :
Ի վանս Սրբոյ Ղազարու,
1800
. 46 էջ.
, ՏԻՏՂԹ.` ՏԱՐԵԳՐՈՒԹԻՒՆ/1799 տարւոյն/ որ է Յիշատակարան/ Երևելի անցից դիպելոց յաշխարհի ի/սոյն ամի. կարգեալ ըստ աւուրց իւրա/քանչիւր ամսոյ` յորում դիպան:/ Յաւելեալ ի նմա և ընդհանուր աշխարհա/գրական տեղեկութի[ւն]:/ Յամի տ[եառ]ն 1800:/ Ի ՎԷՆԷՏԻԿ:/ Ի Վասն ս[ր]բ[ո]յն ղազարու:/ Հրամանաւ մեծաւորաց:/
| 46 էջ: Ծավալը` 13,5x7,5 սմ: Բնագիրը բոլորագրով:
| ՀԳ հանդեսների բաժին: ՎՄՄ: ՍՂՄ: ԵՍՀՄ: ՊՔԳ:
| Զ Մատ. 662: Գ.Գալէմքյարյան, «պատմութիւն հայ լրագրութեան», Վիեննա, 1893, էջ 25-27: Գ.Լևոնյան, «Հայոց պարբերական մամուլը», Ե., 1934, էջ 3: «Հայ պարբերական մամուլի բիբլիոգրաֆիա», կազմ.` Հովհ. Պետրոսյան, Ե., 1956, էջ 10-11: | Գտնվում է գրադարանի մամուլի հավաքածուում: | Թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1800
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1326.
|
Աստ[ո]ւածաշունչ մատեան Հին և Նոր Կտակարանաց :
Publication:
Ի Վենէտիկ :
Ի գործարանի Սրբոյն Ղազարու,
1805
. 12, 2, 836+30 էջ ;
, Շարվածքը՝ 17,2x22,7 սմ: | ՀԱԳ 1662, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ., ԷՃԳ, ՄԼԳ, ԹՀԳ:
Զ Մատ. 58։ Ղ. 1. 213: | Տպագրեալ հրամանաւ Տ.Տ. Ստեփաննոսի Ագոնց Ածապատիւ Արհիեպ[իսկոպո]սի, և Առաջնորդի Ուխտին ս[ր]բ[ո]յն Ղազարու: Յորում բովանդակին քսան և չորք գիրք. սկսեալ ի Սաղմոսաց մինչև ցԵզեկիէլ: | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
27,5 սմ.
Date:
1805
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1327.
|
Ա[ստուա]ծաշունչ մատեան Հին և Նոր Կտակարանաց :
Publication:
Ի Վենէտիկ :
Ի Գործարանի Սբյն Ղազարու,
1805
. 32, 5, 527 էջ.
, Շարվածքը՝ 8,3x15 սմ: | ՀԱԳ 1554, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ., ԷՃԳ:
Զ Մատ. 58։ Ղ. 1. 213-214: | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
Date:
1805
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1328.
|
Ա[ստուա]ծաշունչ մատեան Հին և Նոր Կտակարանաց :
Publication:
Ի Վենէտիկ :
Ի գործարանի Սբյն Ղազարու,
1805
. 688 էջ.
, Շարվածքը՝ 8,3x15 սմ: | ՀԳ 1557, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ., ԷՃԳ, ԹՀԳ:
Զ Մատ. 58: Ղ. 1. 213-214: | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
Date:
1805
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1329.
|
Ա[ստուա]ծաշունչ մատեան Հին և Նոր Կտակարանաց :
Publication:
Ի Վենէտիկ :
Ի Գործարանի Սբյն Ղազարու,
1805
. 806 էջ.
, Շարվածքը՝ 8,3x15 սմ: | ՀԳ 1562, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ., ԷՃԳ:
Զ Մատ. 58։ Ղ. 1. 213-214: | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
Date:
1805
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1330.
|
Ա[ստուա]ծաշունչ մատեան Հին և Նոր Կտակարանաց :
Publication:
Ի Վենէտիկ :
Ի Գործարանի Սբյն Ղազարու,
1805
. 587, 92 էջ.
, Շարվածքը՝ 8,3x15 սմ: | ՀԱԳ 1566, Մ, ԳԱԹ, ԷՃԳ:
Զ Մատ. 58։ Ղ. 1. 213-214: | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
Date:
1805
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1331.
|
Քրիստոսա պէնզէր օլմագ իչին Թովմաս Գեմբացինին նասիհաթլէրի /
Publication:
Թրեստտէ :
Մխիթարեանլարըն Պասմահանէսինտէ,
1805
. 600, 3 չհամարակալված էջ.
, Շարվածքը՝ 5,3x10 սմ:
| Վերնագրի թարգմանությունը վերցված է Հասմիկ Ստեփանյանի «Հայատառ թուրքերեն գրքերի եւ հայատառ թուրքերեն պարբերական մամուլի մատենագիտութիւն (1727-1968)» գրքից: | Մ 1183, ԳԱԹ Չոպանյանի ֆ.
Թ 148: | Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1805
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
1332.
|
Բառարան Հայերէն եւ Անգղիական :
Publication:
Ի Վէնէտիկ :
Տպագրեալ ի գործատան Վանաց Սրբոյն Ղազարու,
1825
. 24, 640 էջ.
, Շարվածքը՝ 12x19 սմ: | Բ տիտղոսաթերթ` A Dictionary Armenian and English, by John Brand esq. A. M. With the assistance of Father Paschal Aucher D. D. Vol. II. | Այս աշխատության Ա հատորը լույս է տեսել 1821 թ. «Բառարան Անգղիերէն և Հայերէն» վերնագրով: | ՀԳ 2574, Մ, ԼՀԳ:
Զ Մատ. 93։ Ղ. 1. 262-263: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1825
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1333.
|
Համառօտ բառարան ՚ի հայէ յանգղիականն :
Publication:
Ի Վենետիկ :
Ի Սուրբն Ղազար,
1835
. 8 չհամարակալված, 310 էջ ;
, Շարվածքը՝ 5,4x11,5 սմ։ | Ա հատորը Անգլո-հայերեն բառարանն է և լույս է տեսել նույն թվին: Հեղինակի անունը գրքում նշված չէ։ Այլ աղբյուրներից հայտնի է, որ Սուքիաս Սոմալյանի աշխատությունն է (տես օրինակ, Ցուց. Վենետ. Մխիթ.)։ Օրինակի անգլերեն տիտղոսաթերթի վրա ձեռագրով գրված է «P. S. Somal»։ Բ հատորը կազմում է Հայ-անգլերեն բառարանը, որը լույս է տեսել այս թվականին։ | ՀԳ 4768։
Ցուց. Վենետ. Մխիթ. 9։ | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1835
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1334.
|
Մեկնութիւն չորեքտասան թղթոց երանելոյն Պօղոսի առաքելոյ :
Publication:
Ի Վէնէտիկ :
Ի Վանս սրբոյն Ղազարու,
1811
. Ը, 918 էջ ;
, Շարվածքը՝ 12,2x19,5 սմ: | Արարեալ ըստ ողջամիտ շաւղաց վարդապետաց եկեղեցւոյ, ընտրութեամբ հարազատ բնագրի հայկական թարգմանութե, հանդերձ բացաքննութեամբ այլոց թարգմանութեց: | ՀԳ 1462, Մ, ԷՃԳ, ՄԼԳ:
Ղ. 1. 283-284: | Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1811
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1335.
|
Մեկնութիւն չորեքտասան թղթոց երանելոյն Պօղոսի առաքելոյ :
Publication:
Ի Վէնէտիկ :
Ի Վանս սրբոյն Ղազարու,
1812
. 703 էջ.
, Շարվածքը՝ 12,2x19,5 սմ: | ՀԳ 1464, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ., ԷՃգ, ՄԼԳ:
Ղ. 1. 283-284: | Թվայնացվել է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի
գիտահետազոտական ինստիտուտի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1812
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1336.
|
Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկոյ և Ամերիկոյ :
Publication:
Ի Վէնէտիկ :
Ի Վանս սբյն Ղազարու,
1806
. 424+38 էջ.
, Շարվածքը՝ 7x14,3 սմ:
| Այս աշխատությունը ամբողջությամբ չորս մասից է։ Երրորդ և չորրորդ մասերը («Ափրիկէ» «Ամերիկա») բաղկացած են յուրաքանչյուրը մեկական հատորից։ Երկրորդ մասը («Եվրոպիա») բաղկացած է 6 հատորից, իսկ առաջին մասը՝ («Ասիա») պետք է բաղկացած լիներ 4 հատորից, բայց մենք տեսել ենք միայն երկուսը՝ Ա և Դ հատորները։ Այդ մասի Բ և Գ հատորները չգտանք ոչ մի գրադարանում։ Եվ քանի որ մատենագետները մանրամասն չեն նկարագրել աշխատությունը, մենք հաստատ չենք կարող ասել՝ այդ հատորները լո՞ւյս են տեսել, թե ոչ։ Բ և Գ հատորները հիշատակել ենք կասկածանքով (տես NN 63, 64)։
Այսպիսով, ամբողջ աշխատությունը բաղկացած է 10 կամ 12 հատորից։ Մեզ հանդիպած 10 հատորների տպագրությունն սկսվել է 1802 թ. և ավարտվել է 1806-ին։
Ըստ Ղազիկյանի՝ աշխատությունը բաղկացած է 11 հատորից։ Իսկ տպագրությունն ավարտվել է 1808 թ. (տես «Հայկական նոր մատենագիտութիւն», հտ. Ա, էջ 18)։
Ամենից առաջ՝ 1802 թ. տպագրվել են սույն երկրորդ մասի սկզբի 4 հատորները, և երրորդ ու չորրորդ մասերը։ Այնուհետև, 1804 թ. տպագրվել են երկրորդ մասի Ե-Զ հատորները։ Վերջում տպագրվել է առաջին մասը, որի Ա հատորը լույս է տեսել 1806 թ., իսկ Դ հատորը՝ 1805 թ.։ Առաջին մասի Բ և Գ հատորները ենթադրում ենք, որ լույս են տեսել 1805 թ., թեև Ղազիկյանի նկարագրությունից կարելի է ենթադրել նաև, որ այդ երկու հատորները, կամ դրանցից մեկնումեկը, տպագրվել է 1807-1808 թթ.։
Առաջին մասի Ա հատորը և երկրորդ մասի Ե-Զ հատորները գրել է Ղուկաս Ինճիճյանը: | ՀԳ 2201, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ.:
Զ Մատ. 37-38։ Ղ. 1. 18: | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
Date:
1806
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1337.
|
Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկոյ և Ամերիկոյ :
Publication:
Ի Վէնէտիկ :
Ի վանս սբյն Ղազարու,
1805
. 452 էջ.
, Շարվածքը՝ 7x14,3 սմ: | Արդեամբք թօխաթեցի բարեպաշտօն Պարոն Պաղտասարի Սապէլեան: | ՀԳ 2184, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ., ԷՃԳ, ՄԼԳ:
Զ Մատ. 36-37։ Ղ. 1. 18: | Այս աշխատությունը ամբողջությամբ չորս մասից է։ Երրորդ և չորրորդ մասերը («Ափրիկէ» «Ամերիկա») բաղկացած են յուրաքանչյուրը մեկական հատորից։ Երկրորդ մասը («Եվրոպիա») բաղկացած է 6 հատորից, իսկ առաջին մասը՝ («Ասիա») պետք է բաղկացած լիներ 4 հատորից, բայց մենք տեսել ենք միայն երկուսը՝ Ա և Դ հատորները։ Այդ մասի Բ և Գ հատորները չգտանք ոչ մի գրադարանում։ Եվ քանի որ մատենագետները մանրամասն չեն նկարագրել աշխատությունը, մենք հաստատ չենք կարող ասել՝ այդ հատորները լո՞ւյս են տեսել, թե ոչ։ Բ և Գ հատորները հիշատակել ենք կասկածանքով (տես NN 63, 64)։
Այսպիսով, ամբողջ աշխատությունը բաղկացած է 10 կամ 12 հատորից։ Մեզ հանդիպած 10 հատորների տպագրությունն սկսվել է 1802 թ. և ավարտվել է 1806-ին։
Ըստ Ղազիկյանի՝ աշխատությունը բաղկացած է 11 հատորից։ Իսկ տպագրությունն ավարտվել է 1808 թ. (տես «Հայկական նոր մատենագիտութիւն», հտ. Ա, էջ 18)։
Ամենից առաջ՝ 1802 թ. տպագրվել են սույն երկրորդ մասի սկզբի 4 հատորները, և երրորդ ու չորրորդ մասերը։ Այնուհետև, 1804 թ. տպագրվել են երկրորդ մասի Ե-Զ հատորները։ Վերջում տպագրվել է առաջին մասը, որի Ա հատորը լույս է տեսել 1806 թ., իսկ Դ հատորը՝ 1805 թ.։ Առաջին մասի Բ և Գ հատորները ենթադրում ենք, որ լույս են տեսել 1805 թ., թեև Ղազիկյանի նկարագրությունից կարելի է ենթադրել նաև, որ այդ երկու հատորները, կամ դրանցից մեկնումեկը, տպագրվել է 1807-1808 թթ.։
Առաջին մասի Ա հատորը և երկրորդ մասի Ե-Զ հատորները գրել է Ղուկաս Ինճիճյանը: | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
Date:
1805
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1338.
|
Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի՝ Ասիոյ, Եւրոպիոյ, Ափրիկիոյ և Ամերիկոյ :
by Ագոնց, Ստեփանոս (Գիւվէր) | Агонц, Нуци Георгевна, | Agonts, Nutsi Georgei, | Aconts, Nutsi,
Publication:
Ի Վէնէտիկ :
Ի Վանս սբյն Ղազարու,
1802
. 406 էջ ;
, Շարվածքը` 7x14,5 սմ: | ՀԳ 2194, Մ, ԳԱԹ Ազատյանի ֆ., ԷՃԳ:
Զ Մատ. 37-38: Ղ. 1. 18: | Այս աշխատությունը ամբողջությամբ չորս մասից է: Երրորդ և չորրորդ մասերը («Ափրիկէ» «Ամերիկա») բաղկացած են յուրաքանչյուրը մեկական հատորից: Երկրորդ մասը («Եվրոպիա») բաղկացած է 6 հատորից, իսկ առաջին մասը՝ («Ասիա») պետք է բաղկացած լիներ 4 հատորից, բայց մենք տեսել ենք միայն երկուսը՝ Ա և Դ հատորները։ Այդ մասի Բ և Գ հատորները չգտանք ոչ մի գրադարանում։ Եվ քանի որ մատենագետները մանրամասն չեն նկարագրել աշխատությունը, մենք հաստատ չենք կարող ասել՝ այդ հատորները լո՞ւյս են տեսել, թե ոչ։ Բ և Գ հատորները հիշատակել ենք կասկածանքով (տես NN 63, 64)։
Այսպիսով, ամբողջ աշխատությունը բաղկացած է 10 կամ 12 հատորից։ Մեզ հանդիպած 10 հատորների տպագրությունն սկսվել է 1802 թ. և ավարտվել է 1806-ին։
Ըստ Ղազիկյանի՝ աշխատությունը բաղկացած է 11 հատորից։ Իսկ տպագրությունն ավարտվել է 1808 թ. (տես «Հայկական նոր մատենագիտութիւն», հտ. Ա, էջ 18)։
Ամենից առաջ՝ 1802 թ. տպագրվել են սույն երկրորդ մասի սկզբի 4 հատորները, և երրորդ ու չորրորդ մասերը: Այնուհետև, 1804 թ. տպագրվել են երկրորդ մասի Ե-Զ հատորները։ Վերջում տպագրվել է առաջին մասը, որի Ա հատորը լույս է տեսել 1806 թ., իսկ Դ հատորը՝ 1805 թ.։ Առաջին մասի Բ և Գ հատորները ենթադրում ենք, որ լույս են տեսել 1805 թ., թեև Ղազիկյանի նկարագրությունից կարելի է ենթադրել նաև, որ այդ երկու հատորները, կամ դրանցից մեկնումեկը, տպագրվել է 1807-1808 թթ.:
Առաջին մասի Ա հատորը և երկրորդ մասի Ե-Զ հատորները գրել է Ղուկաս Ինճիճյանը (տես NN 52, 53, 84): | Գիրքը թվայնացվել է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանում:
Date:
1802
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
(1),
|
|
|
1339.
|
Սուրբ Աւետարան տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի :
Publication:
Ի Թրեստ :
Ի Տպարանի Հարց Մխիթարեանց,
1807
. ԼԲ, 352 էջ.
, Շարվածքը՝ 8,5x13 սմ: | Սկզբի ԻԷ էջերում՝ «Միաձայնութիւն չորից աւետարանչաց, կամ Կարգ ժամանակին ամաց և գործոցն Քրիստոսի, յորում չորս աւետարանքն ուղիղ կարգաւ ժամանակի դասաւորին և ընդ միմեանս յերյուրին ի կարգել զմի պատմութիւն վարուցն Քրիստոսի»։ | ԳԱԹ Ազատյանի ֆ. 8378, ԷՃԳ
Ղ. 1. 270: | Թվայնացվել է Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի օրինակը Հայաստանի ազգային գրադարանում:
Date:
1807
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
|
|
1340.
|
Armenici Characteres Gregorii XIII. Pont. Max. Iussu. Nuncprimum Romae Incisi /
Publication:
Հռոմ :
Ա.հ.,
1579
. 1 էջ.
, Մեկ էջի վրա: Էջի մեծությունը՝ 35x25 սմ: Շարվ. չափը՝ 28x17,2 սմ: Էջում 33 տող հայերեն տպագրություն կա: Լատիներեն վերնագրին հաջորդում է տպագրության թուլյտվության հրամանը. «Հրամանաւ ամէնասուրբ տեառն մերոյ Տ[է]ր Գրիգոր Երրորդատասան Հռոմայեական/ Փափուն: Շինեցաւ եւ կատարեցաւ այս նոր գիրս եւ պասմաս ի մեծն նեաւ սրբոց առաքելոցն Պետրոսի եւ Պողոսի: Ի ծն/ընդենէն տ[եառ]ն եւ Փրկչին մերոյ Յ[իսուս]ի Ք[րիստոս]ի. ռ.շ.հ.թ. եւ ի թվականէ մեծի հայոց. ռ.ի.ը. ամին./ օգոստոսօ. ժթ. աւրն չորեքշաբթի: Ի հայրապետութի[ւն] տ[է]ր Թադէոս ամ[ենայն] հայոց կաթողիկոսին. եւ տ[է]ր Խաչատուրին»:
Հայկական տառերի նմուշները ցուցադրելու նպատակով հայերեն լեզվով տարբեր հատվածներ կան տպագրված:
| ԲՆԱԳՐԻ ՎԵՐՋՈՒՄ՝ «Ռոպէրդոսի Կրանժեօն Փարիզացոյ գիրսափորիչ վարպետիս ձեռամբ կազմեցաւ այս նոր գիրս եւ այս յիշատակարանս ի մեծն Հըռոմ ռ.շ.հ.թ.»:
1912 թվականին մեկ օրինակ գտնվելիս է եղել Հռոմի Bibliotheca vallicelliana-ում:
| ԳԱԼ «ՀԱ»« 1914« 18-22:
| ԾԱՆՈԹ.՝ Նկարագրությունը կատարված է Գր. Գալեմքյարյանի «Հռոմայ առաջին հայ տպագրութիւնը 1579-ին» հոդվածից, («Հանդէս ամս.»,1914, էջ 18-22), որտեղ ֆրանսիացի փորագրիչ Ռոբերտ Գրանժոնի պատրաստած հայերեն նոր տառերով մեկ էջի վրա կատարված այս փորձնական նմուշը համարում է Հռոմի առաջին հայկական տպագրություն:
Date:
1579
Availability:
Items available:
National Library of Armenia
[Բացակա]
(1),
|
All site content, except where otherwise noted, is licensed under a