Koha online

Your cart is empty.
serun
ՀԱՅ ԳԻՐՔ = Armenian Book

Armenian Book Banner

Ուրբաթագիրք. (Record no. 114503)

000 -LEADER
fixed length control field 11642nam a22003737a 4500
003 - CONTROL NUMBER IDENTIFIER
control field AM-YeNLA
005 - DATE AND TIME OF LATEST TRANSACTION
control field 20220926030510.0
008 - FIXED-LENGTH DATA ELEMENTS--GENERAL INFORMATION
fixed length control field 140123s1512 it |||||r|||||000|0|arm|d
040 ## - CATALOGING SOURCE
Transcribing agency AM-YeNLA
Language of cataloging arm
Original cataloging agency AM-YeNLA
041 0# - LANGUAGE CODE
Language code of text/sound track or separate title arm
245 00 - TITLE STATEMENT
Title Ուրբաթագիրք.
260 ## - PUBLICATION, DISTRIBUTION, ETC. (IMPRINT)
Place of publication, distribution, etc. Վենետիկ :
Name of publisher, distributor, etc. տպ. Հակոբ Մեղապարտի,
Date of publication, distribution, etc. 1512.
300 ## - PHYSICAL DESCRIPTION
Extent 124 էջ ;
Dimensions 16 սմ.
500 ## - GENERAL NOTE
General note ՏԻՏՂԹ.՝ Անուն գրոցս է սուրբ ուրբաթագիրք :
500 ## - GENERAL NOTE
General note 8 մամուլ, վերջին մամուլը 6 թերթից։ Ութածալ։ Էջակալություն չունի, համարակալված են մամուլները հետևյալ կերպ՝ ա, բ, գ, դ, ե, զ, է և յուրաքանչյուր մամուլի առաջին երեք թերթերը (այսպես՝ Ա մամուլի երկրորդ թերթի համարն է՝ աբ, երրորդինը՝ ագ, չորրորդինը՝ ադ ևն)։ Ընդամենը 62 թերթ (124 էջ)։ Շարվ. չափը՝ 11x6,5 սմ։ Էջերն ունեն խորագրեր, որոնք պարփակված են զարդ-շրջանակներում։ Օգտագործված են 8 միևնույն ոճի, բայց իրարից տարբեր շրջանակներ, որոնք կրկնված են հաջորդաբար։ 4 փորագիր պատկեր՝ Ա մամուլի 2-րդ, Գ մամուլի 16-րդ, Զ մամուլի 7-րդ և Է մամուլի 1-ին էջերում։ 2 զարդ՝ «Վասն գանի» կոչվող հատվածի՝ հետագայում ավելացված ԳԳ մամուլի 1-ին և 12-րդ էջերում։ Զարդագրեր՝ Ա մամուլի 3-րդ, Դ մամուլի 1-ին, 6-րդ, 12-րդ, Ե մամուլի 7-րդ, 10-րդ, 12-րդ, 14-րդ, Է մամուլի 2-րդ, 9-րդ էջերում։Բնագրի վերջում խաչաձև տպարանանիշ լատինական D.I.Z.A. տառերով։ Առանց հիշագրերի։ Տպագրությունը կատարված է մոտ 14 կետաչափի ձեռագրանման բոլորագրերով, օգտագործված են նաև գլխագրեր։ Տիպը երկգույն է, սև ու կարմիր։Կարմրով են տպված բնագրի սկիզբը և որոշ հատվածներ։
500 ## - GENERAL NOTE
General note ՀԻՇԱՏԱԿԱՐԱՆ ՉՈՒՆԻ:
500 ## - GENERAL NOTE
General note ՀԳ 3623 օրինակն անվանաթերթ չունի, կազմված է Պարզատումարի հետ։ Մ 656 անվանաթերթ չունի, կազմված է Տաղարանի (644) հետ, 1632 քայքայված օրինակ, կազմված է Պարզատումարի (1633) հետ։ ՊԹ 463, կազմված է Պարզատումարի և Տաղարանի հետ։ ԱՉ։ ՍՂՄ։ ՎՄՄ։ ԵՍՀՄ։ ՆՋԱՎ։ ՓՊԱԳ։ ԶՄՄ:
500 ## - GENERAL NOTE
General note Զ Մատ. 300-301, Պատմ. 22-28։ Տ «Բ», 1890, 95։ Գովր. «ՀԱ», 1889, 209-212։ Գալ. «ՀԱ», 1890, 162։ Խ «Ա», 1890, N 2036։ Գալ. «ՀԱ», 1894, 363։ ՏՊ «Բ», 1903, հտ. 5, 204։ Լ Հտ. 1, 14, Ղ Հտ. 1, 1288-1291: Ալ. «Բ», 1913, N 5170։ Գալ. «ՀԱ», 1913, 712-714, 717: Թ 37-39։ ԳԼ 42-44, 74, Ի «ԲՄ», 1964, 275-295, 1967, 183-189։ ԱԼ 14-29, Բ «Ս», 1965, N 3, էջ 86։ ԲԱ «Շող», 1967, N 1, էջ՝ 8-9:
500 ## - GENERAL NOTE
General note ԾԱՆՈԹ.՝ Հայ հնագույն հրատարակություններից բանասիրության մեջ առաջինը հիշատակվել է Աղթարքը՝ 1865 թ, Ղ. Ալիշանի կողմից («Բազմավեպ», 1865, էջ 221)։ Այնուհետև, Գ. Զարբհանալյանը իր «Հայկ. մատ.» մեջ նկարագրել է Աղթարքը և Ուրբաթագիրքը (վերջինս «Կիպրիանոս» վերնագրով). Ուրբաթագրքի մասին գրված է, «Անթվական ամենահին տպագրություն, առանց նշանակության տեղվո, քաղաքի և հրատարակչի»։ Առաջին անգամ Գ Գովրիկյանը 1889թ. նկարագրելով Հակոբ Մեղապարտի Պարզատումարը, նրա տպագրության թվականը համարեց 1512­ը՝ հենվելով բնագրի սկզբում նշված օրացուցային 961 թվականի վրա («Հանդէս ամս.», 1889, էջ 209-212)։ Գ. Գալեմքյարյանը, ամփոփելով հնագույն հրատարակությունների մասին եղած նյութերը, ամենահին հրատարակությունը համարեց Պարզատումարն այն նկատառումով, որ Ուրբաթագիրքն սկսվում է զարդագրով, իսկ Պարզատումարը՝ սովորական երկաթագրով («Հանդէս ամս.», 1890, էջ 161-163)։
Հետագայում հայտնաբերվեցին Հակոբի տպագրած Տաղարանն ու Պատարագատետրը: Վերջինս Հակոբ Մեղապարտի հրատարակած գրքերից միակն է, որ ունի հիշատակարան, որտեղ նշված է գրքի տպագրության թվականը՝ 1513, վայրը՝ Վենետիկ և տպագրիչի անունը՝ Հակոբ։ Տ. Պալյանը, հիմնվելով Գ. Գալեմքյարյանի վերոհիշյալ կարծիքի վրա, կազմեց Հակոբի այդ գրքերի ցուցակը («Հանդէս ամս.», 1894, էջ 360-361), ըստ հրատարակման հերթականության՝ առաջին՝ Պարզատումար-1512, երկրորդ՝ Պատարագատետր, այնուհետև՝ Ուրբաթագիրք, Տաղարան և Աղթարք (մնացած չորսը 1513թ.)։
Հայ հնագույն հրատարակությունների տպագրության այս ժամանակագրությունը ընդունվեց և դարձավ ավանդական՝ տեղ գտնելով հետագա շատ ուսումնասիրությունների մեջ։ Ռ. Իշխանյանը գտնում է («Բանբեր մատենադարանի», 1964, N 7, էջ 275­295, և N 8, էջ 183-189), որ Հակոբ Մեղապարտի անունով հայտնի, մեզ հասած հնագույն հրատարակություններից առաջինը տպագրվել է ոչ թե Պարզատումարը, այլ Ուրբաթագիրքը, և որ Պարզատումարի սկզբում զարդագրի բացակայությունը պայմանավորված է միայն այն բանով, որ նրանում գլխատառ Ա-ն ոչ թե տառի, այլ թվանշանի դեր է կատարում, իսկ Հակոբ Մեղապարտի գրքերում թվանշանները, որպես կանոն, զարդագրով չեն տպագրված։ Հնագույն այս հրատարակությունների մեջ էջախորագրերի համար օգտագործված են տարբեր ոճի գծագրություններ ունեցող շրջանակների երեք խմբեր՝ Ուրբաթագրքի մեջ գործածված է շրջանակների մի խումբը միայն, որն առկա է նաև Աղթարքում, սակայն մի շարք նկատելի վնասվածքներով: Աղթարքի մեջ գործածված է շրջանակների երկու խումբ, որոնք կան նաև Պարզատումարի և Տաղարանի մեջ, ընդ որում, այս վերջիններում չկան Ուրբաթագրքի մեջ գործածված շրջանակները։ Բացի դրանից, Պարզատումարի շրջանակները անվնաս են Աղթարքում, մասամբ վնասված՝ Պատարագատետրում և ավելի վնասված՝ Տաղարանում։ Երուսաղեմից ստացված Պատարագատետրի ամբողջական մանրաժապավենը պարզ դարձրեց, որ այդ գրքում, ինչպես և Աղթարքում օգտագործված են թե՛ Ուրբաթագրքի 8 և թե՛ Պարզատումարի 16 շրջանակները, ընդ որում, Ուրբաթագրքի մի քանի շրջանակներ այստեղ ավելի քիչ են վնասված, քան Աղթարքում։ Դրանից էլ պարզ դարձավ, որ Պատարագատետրը Աղթարքից առաջ է տպագրվել։ Ըստ այդմ էլ որոշվեց մեզ հասած հայկական հնագույն հրատարակությունների տպագրման հաջորդականությունը՝ Ուրբաթագիրք, Պատարագատետր, Աղթարք, Պարզատումար, Տաղարան։

Ուրբաթագրքի մեջ կա մի հավելյալ մամուլ՝ Վասն գանի վերնագրով, համարակալված՝ ԳԳ: Գրքի տարբեր օրինակներում այն տեղադրված է տարբեր մամուլների միջև (Հանր. գրադարանի օրինակում՝ զ և է մամուլների միջև է)։
500 ## - GENERAL NOTE
General note Գիրքը թվայնացվել է Հայաստանի ազգային գրադարանում:
501 ## - WITH NOTE
With note
505 #0 - FORMATTED CONTENTS NOTE
Formatted contents note ԲՈՎԱՆԴ.՝ Ուրբաթ աւր. կամ չորեք շաբթի. տանին զհիվանդն ի դուռն եկեղեցոյն: Ա մամուլի 3-րդ էջից մինչև Բ մամուլի 5-րդ էջը:-Երդումն և բժշկութիւն յոգոյ և մարմնոյ: Բ մամուլի 5-րդ էջից մինչև Գ մամուլի 6-րդ էջը: - Եւ ասէ սաղմոս տէր մի սրտմտութեամբ և ապա կարդայ: Աւետարան Մաթէոս: Գ մամուլի 7-16-րդ էջերում: - Աղաւթ սրբոյն Կիպրիանոսի. Զոր ասացեալ է վասն դիւաց. եւ կախարդաց. և աղանդաւց: Դ մամուլի 1-6-րդ էջերում : - Պատմութիւն Յուստիանէ կուս: Դ մամուլի 6-12-րդ էջերում: - Մաղթանք առ ամենասուրբսն աստուծոյ: Դ մամուլի 12-րդ էջից մինչև Ե մամուլի 7-րդ էջը: -Աղօթք սրբոյն Գրիգորի Նարեկացոյն: Ե մամուլի 7-10-րդ էջերում:- Աղաւթ պահպանութեան: Ե մամուլի 10-11-րդ էջերում: - Աւետարան ըստ Մատթեոս: Ե մամուլի 11-13-րդ էջերում: - Աւետարան ըստ Մարկոս: Ե մամուլի 14-16-րդ էջերում: - Աւետարան ըստ Ղուկաս: Ե մամուլի 16-րդ էջից մինչև Զ մամուլի 3-րդ էջը: - Աւետարան ըստ Յօհան: Զ մամուլի 3-7-րդ էջերում: - Աղօթք սրբոյն Փոկասու հայրապետին: Զ մամուլի 8-16-րդ էջերում: - Գիր ամենայն ցէղ Գանի: ԳԳ մամուլի 1-13-րդ էջերում: - Մաղթանք առ սքանչելագործ սուրբ նշանսն քրիստոսի աստուծոյ մերոյ: ԳԳ մամուլի 14-16-րդ էջերում: - Գիր աւձահարի: է մամուլի 2-8-րդ էջերում: - Գիր չար Ակին: Է մամուլի 9-րդ էջում: - Ցանկ: Է մամուլի 10-րդ էջում:
546 ## - LANGUAGE NOTE
Language note Գրաբար
650 #0 - SUBJECT ADDED ENTRY--TOPICAL TERM
Topical term or geographic name as entry element Միջնադարյան բժշկարան
9 (RLIN) 33608
650 #0 - SUBJECT ADDED ENTRY--TOPICAL TERM
Topical term or geographic name as entry element Աղոթքներ
9 (RLIN) 33609
650 #0 - SUBJECT ADDED ENTRY--TOPICAL TERM
Topical term or geographic name as entry element Հայ հնատիպ գիրք
9 (RLIN) 33622
650 #4 - SUBJECT ADDED ENTRY--TOPICAL TERM
Topical term or geographic name as entry element 16-րդ դար
9 (RLIN) 39554
651 #4 - SUBJECT ADDED ENTRY--GEOGRAPHIC NAME
Geographic name Վենետիկ
9 (RLIN) 40099
651 #4 - SUBJECT ADDED ENTRY--GEOGRAPHIC NAME
Geographic name Իտալիա
9 (RLIN) 43300
653 ## - INDEX TERM--UNCONTROLLED
Uncontrolled term ՀԱԳ
856 41 - ELECTRONIC LOCATION AND ACCESS
Uniform Resource Identifier http://haygirk.nla.am/upload/1512-1940/1512-1800/urbatagirq.pdf
Link text Կարդալ առցանց
942 ## - ADDED ENTRY ELEMENTS (KOHA)
Source of classification or shelving scheme
Koha item type Books
998 ## - LOCAL CONTROL INFORMATION (RLIN)
Cataloger's initials, CIN (RLIN) MG
Holdings
Withdrawn status Lost status Source of classification or shelving scheme Damaged status Not for loan Permanent Location Current Location Date acquired Date last seen Price effective from Koha item type
          National Library of Armenia National Library of Armenia 2022-09-26 2022-09-26 2022-09-26 Books

Հայաստանի ազգային գրադարան ՀՀ, 0009,Երևան, Տերյան 72
Հետադարձ կապ